|
Melungjonet
Dr. A. Zahoor
Fjala 'Melungjon' ka shume mundesi qe e ka origjinen e saj nga fjalA arabe 'Mudaxhan'
e cila do te thote dicka qe eshte e erret, e mjegullt, e zbutur, servil,
shtepiak. Nje variacion i fjales 'Mudaxhal' nga e cila vjen 'Mudexhar' ka
qene perdorur gjeresisht ne shekullin e katermbedhjete per te gjithe
muslimanet ne Spanje te cilet vazhduan te jetonin jashte mbreterise se
mbetur te Granades. Fillimisht ajo u perdor si nje term per te vene ne loje
muslimanet te cilet bene pakt me kristianet dhe luftuan kunder muslimaneve
duke u vene ne krah te kristianeve. Po ashtu kjo fjale eshte perdorur per te
pershkruar te gjithe muslimanet te cilet mbeten ne veri pas vales se pare te
persekutimit nga kisha, dhe te cilet punuan neper fermat e familjeve te
pasura kristiane. Termi turk 'Melun-kan' i cili shqiptohet njesoj si fjala
Melungjon do te thote "nje njeri i cili eshte braktisur."
Ka shume mundesi qe muslimanet te cilet flisnin spanjisht, preferonin termin
'Mudexhar' mbi 'Mudaxhan' per shkak te kushteve nga te cilat keto emra paten
dalur, dhe po ashtu duhet te kete qene me e pelqyer nga pasardhesit e tyre
disa gjenerata me vone te cilet kishin shume pak ose mbase fare kontakt me
muslimanet ne Spanje para renies se Mbreterise Muslimane te Granades me
1492. Nje pjese e madhe e muslimaneve ne granada dinin vetem arabisht sic
regjistrohet me 1499, gjate fushates se Kardinalit Himenes per te konvertuar
ata te gjithe ne Kristianitet. Keta muslimane arabisht-foles dhe pasardhesit
e tyre duke u gjendur ne nje gjendje te deshperuar ose e kane perdorur ose e
kane pranuar termin 'Mudaxhan' per te identifikuar veten e tyre kudo qe
qendruan. Kjo po ashtu duhet te kete ndodhur edhe per ata arabisht-foles
muslimane - spanjolle, Afrikano Veriore dhe Turq - te cilet u kapen nga
piratet e detit ne Mesdhe dhe ne Atlantik ne afersi te Afrikes
veriperendimore, dhe mund te perfshije disa nga ata te cilet kishin kohe qe
kishin qendruar ne Karaibe dhe per te cilet Kristofor Kolombi shkroi ne
ditarin e tij te udhetimit.
Studimet gjenetike dhe mjekesore sugjerojne se nuk ka ndonje ndryshim te
madh midis Melungjoneve dhe popullatave ne zonen e Malit te Galicise ne
Spanje dhe Portugali, Marok, Libi, Siri, Irakun verior, Iranin Verior,
Turqine dhe Greqine. Faktet kulturore dhe linguistike sugjerojne per
origjine Iberiane (Maure) dhe Osmane. Shume fjale amerikane te cilat jane
perdorur nga fise te ndryshme indiane dhe melungjone kane lidhje te ngushta
me fjalet turke dhe arabe, p.sh., Allegheny (Allah genis), Alabama (Allah
bamia), Arkansas (Ar Kan Sah), Appalachian (Apa-la-che) Cherokee (Shar-kee),
Lenni-Lanape (La-ani la-nabi), Micanopy (Mekka-nabi), Meherrin (Muharrem),
Marrapough (Mar-ra-pooch), Vallah olum (Wallahu Aalam), Kentucky (Kan Tok)
and Tennessee (Tenasuh).
Melungjonet per thjeshtesi u klasifikuan si njerez te lire me ngjyre, sepse
ata nuk konsideroheshin as te bardhe, zezake, apo indiane. Sipas Dr. Brent
Kennedy, pasardhesit e melungjoneve zakonisht gjenden midis atyre te cilet
kane paraardhes nga Amerika juglindore. Ata jane te cdo lloj race me
mbiemrat e meposhtem: Adams, Adkins, Alley, Bell, Bennett, Berry, Bowling,
Carter, Chavis, Coleman, Collier, Collins, Cloud, Gallagher, Gibson, Goins,
Hall, Hyatt, Jackson, Kiser, Kennedy, Lopes, Moore, Morley, Mullins, Nash,
Norris, Perry, Reeves, Richardson, Robinson, Sexton, Swindall, Vanover,
Williams.
Shenim: per disa pjese te ketij artikulli jane perdorur pjese nga "The
Melungeons: the resurrection of a Proud People," nga N.Brent Kennedy me R.V.
Kennedy, Shtypi Universitar i Mercerit, Edicioni i Pare, 1994 (gjithashtu, i
ripare Edicioni i Katert 1997).
·
Melungjonet
Nje histori e pa treguar pastrimi etnik ne Amerike
|
