Home

Poezi

Photo Gallery

Contact me

Islam

Krishterizem

Histori

Shkence

Libra

Gruaja ne Islam
J . Kardavi

- Medoemos të kemi trajtim të drejtë ndaj gruas

- Gruaja është krijesë njerëzore

- Gruaja nuk është bazë e fatkeqësisë - mjerimit

- Gratë - të barabarta dhe të ngjashme me burrat

- Besimtarë dhe dëshmorë i parë

- Sheriati - ligji i All-llahut - është drejtësia e plotë

- Çështja e dëshmisë

- Çështja e trashëgimisë

- Çështja e shpagimit të gjakut

Medoemos të kemi trajtim të drejtë ndaj gruas

Biseda rreth gruas është domosdoshmëri, ngase duhet të jemi objektiv ndaj saj, si dhe ndaj Islamit, të cilit iu bënë padrejtësi të shumta. Rreth çështjes së gruas njerëzit janë të ndarë në dy grupe të kundërta: disa i bënë padrejtësi gruas, duke e konsideruar atë si krijesë e cila nuk është krijuar për gjë tjetër, pos për t`i shërbyer burrit, ndërkaq disa të tjerë dëshirojnë të lirojnë të gjithë kufijtë e saj, vetëm e vetëm për të bërë çrregulli në sipërfaqen e tokës, e me këtë ajo të bëhet mjet nga mjetet e dëfrimit të ndaluar. Mes dy grupeve apo qëndrimeve të këtilla, është drejtimi apo qëndrimi mesatar, me të cilin erdhi edhe vet Islami, e që, për fat të keq, shumica e vet muslimanëve nuk janë të njohur me të.

Thonë se gruaja paraqet gjysmën e shoqërisë. Po, kjo është e vërtetë. Gruaja, për sa i përket përfaqësisë numerike, paraqet gjysmën e shoqërisë. Urtësia e All-llahut fuqiplotë, dhe kujdesi i Tij absolut, deshi që numri i meshkujve dhe i femrave në rruzullin tokësor të jetë gjithmonë i afërt apo i barabartë.

Statistikat e bëra tregojnë se numri i meshkujve gjithmonë sillet rreth 49% apo 50%, e në disa raste 51% apo 52%, ndërkaq pjesën tjetër e përbëjnë femrat, të cilat gjithmonë janë të barabarta apo të afërta me numrin e meshkujve.

Pa dyshim se gruaja, për sa i përket numrave statistikorë, paraqet gjysmën e shoqërisë, mirëpo, për sa i përket ndikimit saj në shoqëri, ndikimit të saj në vet bashkëshortin e saj dhe fëmijët e saj, ajo paraqet më shumë se gjysmën e shoqërisë.

Mu për këtë, medoemos duhet të jemi të kujdesshëm ndaj çështjes së gruas dhe duhet të kemi kujdes ndaj çështjes së kësaj krijese njerëzore, së cilës injorancat e ndryshme i bënë padrejtësi të shumta, derisa disa prej tyre dyshonin se a thua gruaja posedon shpirt sikur shpirti i burrit, kurse disa të tjerë mendonin se vallë a është edhe gruaja përgjegjëse ashtu siç është burri, derisa disa i ndaluan që ajo ta shfaqë fenë e vet duke menduar se feja është vetëm për burrin e assesi edhe për gruan. Disa ia bënë asaj haram - të ndaluar - Xhennetin, duke pohuar se gruaja nuk do të hyn në të, etj.

Në mesin e të gjitha këtyre padrejtësive erdhi Islami dhe e liroi gruan nga të gjitha këto padrejtësi dhe nga jeta e errët në të cilën ajo u gjet.

Gruaja është krijesë njerëzore

Gruaja është qenie njerëzore, mu ashtu siç është edhe burri. Asaj nuk i mungon asgjë, dhe ajo nuk është ashtu siç pohuan injorantët, të cilët i bënë padrejtësi duke e konsideruar atë si qenie pa shpirt, dhe se kinse ajo nuk është e barabartë me burrin në shpërblim. Islami të gjitha këto mendime të gabuara i hodhi poshtë me Kur`anin famëlartë dhe Sunnetin e Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. All-llahu i lartëmadhëruar në Kur’anin famëlartë thotë:

“Kush bën vepër të mirë, qoftë mashkull ose femër, e duke qenë besimtar, Ne do t`i japin atij një jetë të mirë (në këtë botë), e (në botën tjetër) do t`u japim shpërblimin më të mirë për veprat e tyre.”

“Kush bën ndonjë vepër të keqe, ndëshkohet vetëm për aq sa është ajo, e kush bën ndonjë vepër të mirë, qoftë mashkull a femër, por duke qenë besimtar, të tillët hyjnë në Xhennet dhe aty shpërblehen pa masë.”

“Nuk është (shpëtim) sipas shpresave tuaja, as sipas shpresave të ithtarëve të librit. Kushdo që bën keq, do të ndëshkohet me të dhe, pos All-llahut nuk ka për t’i gjetur vetes as mbrojtës as ndihmës.

Kush bën ndonjë nga punët e mira, qoftë mashkull ose femër, duke qenë besimtarë, të tillët hyjnë në Xhennet dhe nuk u bëhet fare padrejtësi.”

“Qoftë mashkull ose femër” - vepra e mirë pranohet edhe nga mashkulli edhe nga femra, ndërkaq për veprën e keqe ndëshkohet edhe mashkulli po edhe femra; drejtësia e All-llahut është e njëjtë për të dy, mashkulli dhe femra tek Ai janë të njëjtë, Ai është Zoti i të gjithëve, Krijuesi i të gjithëve, All-llahu i të gjithëve.

All-llahu i madhëruar ka caktuar përgjegjësi për të dy, si për mashkullin, ashtu edhe për femrën, dhe ka caktuar shpërblim të njëjtë për ta dhe vendcaktim të njëjtë për shpërblimin e tyre.

All-llahu i madhëruar thotë: “O ju njerëz! Kinie frikë Zotin tuaj që ju ka krijuar prej një veteje (njeriu) dhe nga ajo krijoi palën (shoqën) e saj, e prej atyreve dyve u shtuan burra shumë e gra. Dhe kinie frikë All-llahun që me emrin e Tij përbetoheni, ruajeni farefisin (akraballëkun), se All-llahu është mbikqyrës mbi ju.”

“Ju ka krijuar prej një veteje”, prej vetes së Ademit a.s. , “… dhe nga ajo krijoi palën e saj (shoqen).” Disa konsiderojnë se gruaja është krijuar nga briri i Ademit alejhis-selam, ndërkaq për këtë pohim nuk ekziston hadith i vërtetë që do ta vërtetonte.

“Dhe nga faktet (e madhërisë së) e Tij është që për të mirën tuaj, Ai krijoi nga vet lloji juaj palën (gratë)”

“Ashtu që të gjeni prehje tek ato dhe në mes jush krijoi dashuri dhe mëshirë…”

All-llahu i madhëruar për njeriun - burrin - krijoi nga vet lloji i tij - lloji njerëzor - gruan, që në të të gjejë prehje, siç thotë edhe vetë All-llahu i madhëruar.

Njeriu asnjëherë nuk ka mundësi që të jetojë vet apo në vetmi, ngase All-llahu i lartësuar e krijoi gjithësinë mbi ligjin e Tij absolut të çiftit, andaj çdo gjë në këtë jetë mbështetet në ligjin e çiftit, çdo gjë posedon nevojë që të ketë edhe çiftin e tij të kundërt. Edhe burri e posedon këtë nevojë që të ketë çiftin e vet - gruan. All-llahu i lartësuar thotë: “Dhe Ne krijuam prej çdo sendi dy lloje (mashkull e femër) që ju të përkujtoni (madhështinë e Zotit).”

Mu për këtë, dy llojet e krijuara (mashkull e femër) i hasim në çdo gjë, në botën e kafshëve, shtazëve, në botën e materies; në rrymën e cila posedon pozitivin dhe negativin, si dhe në botën e atomit, e cila paraqet bazë të jetës në gjithësi.

All-llahu i lartësuar nuk na flet për krijimin e Havës ashtu siç flet mbi krijimin e Ademit a.s., por tregon se ajo është krijuar për të qenë bashkëshorte dhe prehje e Ademit a.s.

Në momentin kur All-llahu e vendosi Ademin a.s. në vendbanimin e tij në Xhennet, i tha: “E Ne i thamë: “O Adem, ti dhe bashkëshortja jote banoni në Xhennet dhe hani lirisht nga frutat e tij kah të doni…” Nuk mund të ketë kuptim të plotë për Xhennetin, në të cilin do të jetonte burri në mungesë të bashkëshortes dhe shoqes së jetës.

Ky njëhërit është edhe urdhëri i parë hyjnor drejtuar llojit njerëzor, burrit dhe gruas, Ademit dhe Havasë: “… ti dhe bashkëshortja jote banoni në Xhennet dhe hani lirisht nga frutat e tij kah të doni, por mos iu afroni asaj bime (peme) e të bëheni zullumqarë (të vetvetes suaj).”

Të obliguarit e të dyve që të ndalojnë veten nga ngrënja e pemës së ndaluar, për Ademin dhe bashkëshortën e tij paraqiste sprovim hyjnor, sprovim i vullnetit dhe dëshirës.

All-llahu i lartësuar i përgatiti atij që të hante, së bashku me bashkëshorten e tij, nga frutat e Xhennetit, ku dhe kah të donte, pos një pemë, e cila ishte e ndaluar për të dhe për bashkëshorten e tij. Mirëpo Ademi a.s dhe bashkëshortja e tij nuk respektuan urdhërin e ndalesës dhe hanë nga pema e ndaluar. Ademi a.s. kaloi me sukses në sprovimin e diturisë, mirëpo nuk kaloi me sukses në sprovimin e vullnetit, andaj edhe u afrua për të ngrënë nga pema e tillë, e ndaluar për të dhe bashkëshorten e tij. Krahas kësaj, Ademi a.s. shpejtoi, shpejtoi për të pasë sukses në pendimin e tij dhe në pastrimin e mëkatit, duke kërkuar falje tek All-llahu i madhëruar.

Gruaja nuk është bazë e fatkeqësisë - mjerimit

Jehudët dhe të Krishterët pohojnë se Ademin a.s., për ngrënien e pemës së ndaluar e mashtroi gruaja e tij, Hava. Kinse ajo qëndroi thellë në cytjen dhe mashtrimin e tij për ngrënien nga pema e ndaluar. Mu për këtë shkak, gruaja tek ata konsiderohet si bazë e fatkeqësisë dhe mjerimit njerëzor. Sipas tyre, gruaja është ajo që e nxori Ademin a.s. dhe pasardhësit e tij nga vendbanimi i Xhennetit.

Ata gjithashtu pohojnë se, shkaku kryesor i mjerimit njerëzor është gruaja.

Disa prej tyre thonë se, për çdo krim apo fatkeqësi që ndodhë shkaktare është gruaja.

Gjithashtu ekziston pohimi se gruaja është mikrobi i së keqes (sherrit).

Pa dyshim se e tërë kjo që mendohet rreth gruas është padrejtësi dhe thënie e pavend. Gruaja nuk është ajo që nxiti cytje në shpirtin e Ademit a.s, bashkëshortit të saj, sepse ai i cili bëri cytjet e tilla ishte vet Iblisi (djalli); ai e mashtroi Ademin a.s. me mashtrimet e tija, edhe atë duke iu përbetuar se ai me të vërtetë ishte nga këshilluesit e vërtetë: “Por, atë e ngacmoi djalli duke i thënë: “O Adem, a do të tregoj për pemën e pavdekshmërisë dhe të sundimit të pazhdukshëm.”

All-llahu i madhërishëm thotë në Kur’an:

“Por djalli i bëri që ata të dy të mashtrohen në atë (pemë ose Xhennetin) dhe i nxori ata nga ajo (e mirë) që ishin në të...”

“Ata të dy hëngrën nga ajo (pema) dhe që të dy u zhveshën…”

Këtu shihet se ngrënia e pemës u përshkruhet që të dyve, e assesi vetëm njërit.

Disa ajete Kur`anore flasin se Ademi a.s. është baza e mosrrespektit, sepse ai është personi që nuk e respektoi urdhërin e All-llahut, ndërkaq gruaja e tij vetëm se e pasoi atë në veprimin që bëri ai.

Le të vërejmë më së miri ajetet e sures Ta-ha:

“Ne i patëm urdhëruar edhe Ademit (të mos i afrohej pemës), po ai harroi, pra te ai nuk gjetëm vendosmëri.”

“Përkujto kur ne u thamë melekëve: “Bëni sexhde ndaj Ademit”, ata i bënë, pos Iblisit, i cili nuk deshi. E Ne i thamë: “O Adem, ky është armik yti dhe i bashkëshortes tënde, pra mos t`ju nxjerrë kurrsesi nga Xhenneti, e t`ju vë në vështirësi.”

Kurse Iblisi i drejtohet Ademit a.s., siç na tregon Kur’ani: “O Adem, a do të tregoj për pemën e pavdekshmërisë dhe sundimit të pazhdukshëm .”

Fjalimi në këtë ajet i është drejtuar Ademit a.s., andaj edhe cytjet dhe ngacmimet janë të drejtuara kah ai.

Kur`ani gjithashtu thotë: “Ata të dy hëngrën nga ajo (pemë) dhe që të dy u zhveshën, e ia nisën ta mbulojnë veten e tyre me gjethe që mblidhnin nëpër Xhennet, dhe kështu Ademi theu urdhërin e Zotit të vet dhe gaboi. Mandej Zoti i vet e bëri atë të zgjedhur, ia pranoi pendimin dhe e vuri në rrugën e drejtë (të vendosur).”

Mosrrespekti dhe thyerja e urdhërit rrodhën nga vetëAdemi a.s., ndërsa bashkëshortja e tij ishte vetëm pasuese e tij në veprimin që ai do të kryente.

Nga këtu shihet qartë se Kur`ani famëlartë posedon trajtim të drejtë ndaj gruas, dhe se nuk e ngarkoi atë me gjërat me të cilat e ngarkuan të tjerët duke e konsideruar atë si mjerim dhe vështirësi për njerëzimin, si dhe shkas i tërë asaj që përjetoi njerëzimi gjatë tërë historisë njerëzore deri më sot.

Për fat të keq me çështjen e tillë u morën edhe disa shkrimtarët muslimanë, të cilët çështjen e tillë e përdorën në konotacion jashtë mendimit islam, duke marrë atë që shkruan të krishterët nga libri i tyre i shenjtë dhe rrëfimet që hasen në të. Shrkimtarët e tillë, për fat të keq, u shërbyen me thëniet krishtere, duke pohuar se gruaja është ajo e cila e ngacmoi Ademin a.s. për mëkat dhe e nxiti që ai të hante nga pema e ndaluar.

Pohimet e tilla pranohen nga perendimorët, ndërkaq nga muslimanët assesi, sepse libri i tyre i shenjtë, Kur’ani qartë sqaron çështjen e tillë, dhe flet për pastërtinë dhe pafajësinë e nënës së njerëzisë, Havës.

Gratë - të barabarta dhe të ngjashme me burrat

All-llahu i madhëruar e nderoi gruan, duke e konsideruar atë “qenie njerëzore” e barabartë dhe e ngjashme me pjesën tjetër të shoqërisë - burrin. Këtë më së miri e ilustroi i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem në hadithin e vërtetë, ku me fjalë të shkurta tha: “Me të vërtetë gratë janë të barabarta dhe të ngjashme me burrat.”

Gruaja është e barabartë me burrin, andaj të gjitha dispozitat që i takojnë burrit i takojnë edhe asaj, pos atyreve të cilat e karakterizojnë dhe veçojnë natyrën e saj.

Kur`ani famëlartë thotë: “Zoti i tyre iu përgjigj lutjes së tyre (e tha ): “Unë nuk ia humbë mundin asnjërit prej jush, mashkull qoftë apo femër. Ju jeni njëri nga tjetri…” Gruaja është nga burri, ndërsa burri nga gruaja, dhe asnjëri nuk jeton dot pa tjetrin. Nuk mund të jenë armiq të njëri-tjetrit; çdonjëri plotëson tjetrin, gruaja plotëson burrin, ndërkaq burri plotëson gruan, “… ju jeni njëri nga tjetri…” Kjo njëherit paraqet edhe rregull dhe bazë kryesore dhe të rëndësishme në njohjen sa më të thellë të marrëdhënieve mes burrit dhe gruas.

Besimtarë dhe dëshmorë i parë

Gruaja ishte ajo e cila e para iu përgjigj thirrjes së të Dërguarit të All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.

Zëri i parë që iu përgjigj Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ishte zëri i gruas, ishte zëri i Hatixhes, bijës së Huvejlidit, gruas së tij të parë, te e cila erdhi pasiqë i kishte zbritur Xhibrili dhe i kishte lexuar ajetet e para të Kur`anit: “Lexo, me emrin e Zotit tënd, i cili krijoi (çdo gjë)”. Ai erdhi te ajo me frikë dhe zemër të dridhur, duke thënë: “Më mbuloni, më mbuloni.”

Zëri i parë që u dëgjua në prag të thirrjes së tij pejgamberike ishte zëri i Hatixhes r.a., e cila e kapi për dorën e tij, e përforcoi zemrën e tij, dhe iu drejtua me fjalë të shkëlqyera dhe plotë urtësi: “Mos u friko, Zoti yt nuk të dëshpron, sepse ti i mban të afërmit, e mbron të dobtin, i jep atij që është i nevojshëm, i nderon musafirët, e flet të vërtetën dhe bën mirë ku mundesh.”

Hatixheja, me natyrën e saj të pastër dhe mendjemprehtësinë që posedonte, e kishte të qartë se All-llahu i madhërishëm nuk do ta dëshpron një njeri me virtyte të larta, çfarë ishte Muhammedi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.

Pastaj e morri atë dhe shkoi te djali i axhës saj, Vereka ibn Neufel i cili edhe më tepër ia shtoi qetësinë dhe bindjen.

Ky ishte zëri i parë i cili iu bashkangjit Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i pari i cili besoi nga njerëzit.

Edhe gjaku i parë që u derdh në rrugë të All-llahut dhe dëshmori i parë në Islam nuk ishte burrë, por ishte grua. Ishte kjo Sumejja, nëna e Ammar bin Jasirit, bashkëshortja e Jasirit. Kjo familje u torturua dhe përjetoi dhimbje të mëdha për hirë të All-llahut, dhe u sprovua me dënime të rënda nga të parët e Kurejshëve, Ebu Xhehli dhe të tjerët si ai. Të gjetur nën kthetrat e dënimit pranë tyre kaloi i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili nuk pati mundësi tu ndihmojë, pos që u tha: “Keni durim o familja e Jasirit, premtimi i juaj është Xhenneti.”

Nëna dhe babai i Ammarit dhanë shpirtin nën torturat e mëdha që përjetuan. Sumejjen, Ebu Xhehli e goditi me shigjetë në gjoks dhe e shtriu për tokë të vdekur, kurse Jasirit ia kishte lidhur këmbët për nga një deve dhe i kishte ngarë ato duke u dhënë drejtime të ndryshme.

Sumejja ishte shehideja e parë në Islam, andaj nuk është çudi që All-llahu i lartësuar thotë: “Zoti i tyre iu përgjegj lutjes së tyre (e tha): “Unë nuk ia humbë mundin asnjërit prej jush, mashkull qoftë apo femër. Ju jeni njëri nga tjetri…”

Islami erdhi për të gjithë, për burrat dhe gratë. Kur zbriti ajeti Kur`anor i cili e obligonte Muhammedin sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem që të përkujton edhe familjen dhe të afërmit e tij për Islamin e zbritur dhe besimin e drejtë, ai i tuboi të gjithë të afërmit, familjen e tij, dhe ju drejtua atyre duke u thënë: “O pasardhës të Abdulmenafit, veproni punë të mira se, pasha Zotin, nuk kam mundësi që t’ju mbroj nga ndëshkimi i All-llahut! O Abas i biri i Abdulmutalibit, vepro punë të mira se, pasha Zotin, nuk kam mundësi që të të mbroj nga ndëshkimi i All-llahut ! Oj nëna e Zubejr ibn Avvamit, tezja e Pejgamberit, vepro punë të mira se, pasha Zotin, nuk kam mundësi që të të mbroj nga ndëshkimi i All-llahut! Oj Fatime, bija e Muhammedit, kërko nga pasuria ime ç’të duash se, pasha Zotin, nuk kam mundësi të të shpëtoj nga ndëshkimi i All-llahut! Mos t’ju mashtron afërsia familjare, e që në Ditën e Gjykimit njerëzit të vijnë me vepra, ndërsa ju të mbështeteni në lidhjen familjare. Atë që nuk e ngrisin veprat e tij, nuk ka për ta ngritur prejardhja e tij familjare”

Ai thirrjen e tij e drejtoi për të gjithë, burra e gra.

Islami erdhi për të dy gjinitë njerëzore.

Sheriati - ligji i All-llahut - është drejtësia e plotë

Islami erdhi për të gjithë, për burrat dhe gratë së bashku, andaj nuk mund të paramendohet që kjo fe të bën trajtim të padrejtë ndaj grave, ashtu siç thonë ata të cilët supozojnë, apo siç gënjejnë gënjeshtarët.

Ligji - sheriati - i tillë nuk është i përpiluar nga burrat, e të kenë të drejtë ata të bëjnë padrejtësi ndaj grave.

Assesi! Zoti i këtij ligji është Krijuesi i të dy gjinive, mashkullit dhe femrës, Zoti i të dy gjinive, andaj edhe nuk mund të paramendohet që Ai t’i bëjë padrejtësi njërit në llogari të tjetrit. Zoti i tyre është i Urtë dhe i Drejtë, andaj edhe ligji i Tij duhet të jetë i manifestuar në drejtësinë e Tij. Sheriati është drejtësia e All-llahut në sipërfaqen e tokës, andaj gabojnë ata të cilët mendojnë se Islami e përgjysmoi gruan në disa çështje, në krahasim me burrin, si për shembull se e bëri që asaj t`i takojë gjysma e asaj që i takon burrit nga trashëgimia, se e bëri që ajo të jetë gjysma e burrit në dëshmi, e bëri të jetë gjysma e tij në shpagimin e gjakut etj. Këto nuk janë gjë tjetër, pos trillime të atyre që nuk kanë mundësi të mendojnë më tepër.

Atyre u themi se Islami gruan, në aspektin e nderimit njerëzor dhe bazës njerëzore, e bëri të njejtë me burrin: “Ne nderuam bijtë e Ademit”, si dhe të barabartë në aspektin e përgjegjësisë së përgjithshme: “Çdonjëri prej jush është bari dhe çdo njëri do të përgjigjet për tufën e tij, burri është bari në familjen e shtëpisë tij dhe është përgjegjës për tufën e tij, gruaja është bareshë në shtëpinë e burrit të saj dhe është përgjegjëse për tufën e saj.”

Islami, gjithashtu, e barazoi gruan me burrin në përgjegjësitë e veprës, shpërblimit dhe Xhennetit apo Xhehennemit.

Edhe pse në disa çështje Islami bëri dallime mes tyre, ai atë e bëri ngase vet drejtësia e All-llahut e kërkon atë, sepse burri dhe gruaja nuk janë të njejtë në përbërjen e tyre fizike, e as në atë vepruese (shërbyese). Nuk mund të themi se gruaja është sikur burri në përbërjen e saj fizike, se trupi i gruas është sikurse trupi i burrit. Jo. Trupi i gruas është i përgatitur për shërbim krejtësisht tjetër nga trupi e burrit; trupi i saj është i përgatitur të jetë nënë, gjë për të cilën All-llahu edhe e përgatiti me përgatitje më të mirë.

Kur`ani dhe Islami, në momentin kur bënë ndarjen mes burrit dhe gruas në disa çështje, assesi nuk deshën që me këtë të bëjnë padrejtësi ndaj gruas, por, përkundrazi, që ta trajtojnë atë në mënyrë sa më të drejtë.

Çështja e dëshmisë

Të marrim si shembull çështjen e dëshmisë: “Kërkoni të dëshmojnë dy dëshmitarë burra nga mesi juaj, e në qoftë se nuk janë dy burra, atëherë një burrë e dy gra, nga dëshmitarët që i pëlqeni. Për atë se nëse njëra prej tyre gabon, t’ia përkujton tjetra.”

All-llahu i lartësuar në këtë ajet, i cili njëkohësisht llogaritet edhe ajeti më i gjatë në Kur`an, i urdhëron robërit e Tij që të vërtetojnë të drejtat e tyre duke bërë kontratë me shkrim. Kontrata e tillë pa dyshim do të sjell në mos mohimin dhe mos humbjen e të drejtave të caktuara më parë.

“Kërkoni të dëshmojnë dy dëshmitarë burra nga mesi i juaj.” Dëshmia e tillë ka të bëjë me borxhin apo me çështje të pasurisë, e në rast se të ndodhë që të kesh borxh ndaj dikujt, mundohu që ta dëshmosh çështjen e tillë me dy burra, ngase kjo është më e sigurtë për vërtetimin dhe mbrojtjen e të drejtës sate dhe mos humbjes së saj… Sepse, nëse ndodh që të kërkosh dëshmi nga ana e ndonjë gruaje, ndoshta hasë në pengesë nga ana e babait të saj apo burrit të saj, e me këtë humbë edhe e drejta jote: “Kërkoni të dëshmojnë dy dëshmitarë burra nga mesi i juaj…”

Ekzistojnë momente dhe rrethana të cilat pengojnë gruan të jetë prezente në çështjen e dëshmisë, andaj më e sigurtë për njerëzit do të ishte që, kur ata dëshirojnë të lidhin kontrata apo të vërtetojnë të drejtat e tyre, të kërkojnë dëshmi nga dy burra prej mesit të tyre, të cilët ata i pëlqejnë: “… e në qoftë se nuk janë dy burra, atëherë një burrë e dy gra, nga dëshmitarët që i pëlqeni”

Përse një burrë dhe dy gra?

Kur`ani famëlartë nuk thotë se gruaja është më pak e mençur se burri, apo se ajo është më e mangët se burri, por çështjen e tillë e bazon duke argumentuar me fakt të qartë dhe të logjikshëm: “Për atë se nëse njëra prej tyre gabon, t`ia përkujtojë tjetra.”

Po, përse gabon gruaja?

Për shkak se çështjet dhe marrëdhëniet tregtare apo të pasurisë nuk janë çështje të interesit të gruas, ato nuk i përkasin sferave të jetës së gruas me të cilat ajo mirret dhe është e preokupuar. Gruaja, në qoftë se është bashkëshorte, është e preokupuar me punët e shtëpisë, e në qoftë se është nënë, atëherë preokupohet me edukimin e fëmijëve të saj, ndërkaq në qoftë se është e pamartuar, atëherë preokupohet me çështjen e martesës, preokupohet me çështjet e zbukurimit dhe gjërave të jetës femërore. Mu për këte All-llahu i lartësuar thotë: “Për atë se nëse njëra gabon, t`ia përkujtojë tjetra.”

Kjo është çështja, dhe aspak nuk paraqet nënçmim apo njollë të zhvlerësimit për gruan, por paraqet pranim të vërtetë mbi të drejtat e saja jetësore ashtu siç është ajo.

Kur`ani famëlartë - si fjalë e vërtetë e All-llahut - nuk deshi që ta trajton gruan në

mënyrë sa më të bukur, në llogari të së vërtetës, por ai vërtetoi këtë të vërtetë me qëllim që të vendoset e drejta në sipërfaqen e tokës.

Mu për këtë, në disa çështje gruan e gjejmë dhe e hasim me dëshmi të pranuar edhe në qoftë se është e vetme, edhe atë në çështjet të cilat i takojnë vetëm asaj, siç hasim çështjen e gjidhënësisë, çështjen e beqarllëkut dhe martesës, çështjet e menstruacioneve dhe lindjes. Në të gjitha këto çështje gruaja dëshmon. Ajo mund të thotë: “Unë i kam dhënë gji filanit” apo “Filanja ka lindur para duarve apo nën mbikqyrjen time” etj, dhe këtu dëshmia e saj është e pranuar dhe valide.

Në disa çështje edhe vet dëshmia e gruas mjafton; në disa shoqëri apo vende ku nuk marrin pjesë pos gra, mjafton dëshmia e tyre, bile edhe në të drejtën juridike, edhe atë në gjërat të cilat meritojnë dënim (në thyerjet e ligjit). Edhe pse shumica e dijetarëve (fukahave) pohojnë se dëshmia e gruas në këto raste nuk pranohet, mendimi apo pohimi i tillë nuk është mendim unanim i të gjithëve, ngase El-Atau (një dijetar) lejon dhe miraton dëshminë e gruas edhe në vendimet e dënimeve dhe të zbatimit të dënimeve (Kisas dhe Hududë - Dispozitat që i përkasin veprave penale dhe gjykohen sipas sheriatit islam.)

Fukahatë të cilët nuk miratuan dëshminë e tillë, këtë e bënë me qëllim që të mos humbin dhe shkelin të drejtat e gruas, sepse gruaja ka mundësi ta shohë krimin, mirëpo syri i saj nuk duron të qëndron tërë kohën dëshmi e pamjes, sepse ajo posa sheh krimin i mbyllë sytë; ajo nuk ka fuqi të shikon se si njeriu mbyt njeriun para syve të saj. Gruaja, nga turpi i saj, nuk posedon fuqi që të dëshmon për njeriun i cili ka bërë kurvëri (zina) me një grua të huaj, andaj, mu për këtë, Islami largoi gruan nga vendet e tilla.

Megjithatë, fukahatë islam thanë: “Po qe se haset ndonjë krim apo vepër penale në një mes ku të gjitha janë gra, siç mund të ndodhë në ceremonitë e dasmave, ku gratë dhe burrat janë të ndarë, në rast se ndonjëra prej grave lëndon një grua tjetër, apo nëse e vret ndonjë grua tjetër, atëherë miratohet dhe pranohet dëshmia e grave tjera.”

Kjo vlen për të gjitha vendet ku gjenden vetëm gra.

E tërë kjo nuk mund të jetë kundër gruas, por është drejtësi e të drejtave të saj, si dhe ruajtje e drejtësisë në sipërfaqën e tokës.

Çështja e trashëgimisë

Çështja e dytë, e cila është me rëndësi të theksohet, pa dyshim se është çështja e trashëgimisë.

Thonë se Islami bëri padrejtësi kur për gruan caktoi që nga trashëgimia të merr gjysmën e asaj që merr burri.

Pik së pari, kthehuni në atë që ishin gratë në kohën e injorancës, injorancë kjo e cila bëri që gruaja dhe fëmijët të mos trashëgojnë asgjë. Injoranca arabe (paraislame) parashihte trashëgim vetëm të atyre që mbanin armë (luftonin) dhe u hipnin kuajve, e mu për këtë arabët atë kohë nuk miratonin trashëgiminë e të vegjëlve dhe trashëgiminë e gruas, sepse ajo nuk ishte e aftë për të luftuar në rast se atyre u kërcënohej ndonjë rrezik nga armiqtë.

E njëjta gjë kohë më parë ndodhi edhe në Angli, ku trashëgimia i takonte vetëm djalit më të madh, kurse të drejtë në trashëgimi nuk kishin vëllezërit tjerë dhe motrat. Kjo bëhej me qëllim që shtresa aristokrate gjithmonë të mbetet në dukje (që pasuria të mos ndahet mes disa personave, ngase në atë mënyrë ajo humb vlerën e vet, andaj edhe përkufizohet në vetëm një person - djalin e madh)

Megjithatë, Islami refuzoi dhe injoroi një gjë të tillë, dhe bëri që në trashëgimi të marrin pjesë të gjithë: bijtë, bijat, të mëdhenjtë dhe të vegjëlit. Islami caktoi që të birit t’i takon hiseja e dy bijave (aq sa marrin dy bija): “All-llahu ju urdhëron për (çështjen e trashëgimit) fëmijët tuaj: për mashkullin hise sa për dy femra…”

Kështu është ligji dhe urdhëri i All-llahut të lartëmadhëruar.

Përse All-llahu i lartëmadhëruar bëri që mashkullit t’i takojë hiseja e dy femrave?

All-llahu i lartëmadhëruar këtë e bëri për shkak të obligimeve dhe shpenzimeve të ndryshme financiare. Në shikim të sheriatit, obligimet dhe shpenzimet e të birit dhe bijës nuk janë të njëjta. Djali është i obliguar që t’i paguajë mehrin (pasurinë e martesës) femrës të cilën dëshiron ta marton, ta pajisë shtëpinë e bashkëshortësisë, të siguron shpenzimet e ushqimit dhe veshmbathjes për bashkëshorten dhe fëmijët, ndërkaq vajza nuk ka këso harxhime, përkundrazi, kur të martohet ajo merr pasuri (mehrin), ajo nuk është e ngarkuar me obligimet e shpenzimeve shtëpiake, ngase obligimin e shpenzimeve shtëpiake e merr përsipër burri, e kështu me rradhë.

Kjo na jep për të kuptuar se, sipas Islamit, gruaja posedon status të barabartë me burrin, bile në disa raste ajo është në gjendje më të mirë dhe me sasi më të madhe të pasurisë se sa burri.

Çështja: “Për mashkullin ka hise sa për dy femra” - nuk është e përhershme dhe në disa raste femra është e barabartë në hise me mashkullin, siç thotë All-llahu i madhëruar në të njëjtin ajet: “…për prindërit, për secilin nga ata, ju takon e gjashta nga ajo që kanë lënë (i vdekuri) nëse ka fëmijë…” Domethënë, në qoftë se i vdekuri ka fëmijë por i le pas vete gjallë edhe prindërit, atëherë babës dhe nënës së tij u takon çdonjërit një e gjashta, gjë që paraqet barazi të plotë mes tyre.

Në një ajet tjetër thuhet: “Në qoftë se (i vdekuri) është mashkull apo femër, e trashëgohet nga ndonjë i largët (pse s`ka prindër, as fëmijë), por ka një vëlla ose motër (nga nëna), atëherë secilit prej tyre u takon një e gjashta.”

Vëlla ose motër nga nëna, çdonjërit i takon një e gjashta, mashkull qoftë ose femër. E po qe se janë më tepër vëllezër dhe motra, atëherë të gjithë marrin pjesë barabartë në një të tretën.

Femrat dhe meshkujt në shumë çështje të trashëgimisë janë të njëjtë dhe të barabartë, ku femra merr të njëjtën sasi që e merr edhe mashkulli, e bile ndodhë që ajo disa herë të merr edhe më tepër se mashkulli, por ne nuk do të thellohemi më tepër në këtë çështje.

Çështja e shpagimit të gjakut

Çështja e shpagimit të gjakut, sipas shikimit të ajeteve kur`anore dhe haditheve të vërteta, paraqet barazi të plotë mes dy gjinive, burrit dhe gruas. Është e vërtetë se shumica e dijetarëve (fukahave), si dhe katër shkollat juridike parashohin se shpagimi i gjakut për gruan është në përpjestim (gjysëm) me atë të burrit, mirëpo të gjitha pohimet e tilla janë të pabazuara në tekste.

Çështja e tillë ka të bëjë me dy hadithe të cilat njëherit janë edhe bazë e mbështetjes së pohimit tillë, mirëpo këto dy hadithe janë të dobëta, edhe atë duke u bazuar në të zotët e hadithit.

Disa i bazuan pohimet e tilla në koncenzusin e dijetarëve islam (ixhma), mirëpo një koncenzus i tillë nuk është vërtetuar.

Dijetarët e njohur El-E’sami dhe Ibn Ulejje thonë: “Shpagimi i gjakut të gruas është i njëjtë sikurse i burrit.”

Këtë e dëshmojnë edhe ajetet kur`anore: “Asnjë besimtari nuk i është e lejuar ta mbysë besimtarin tjetër, përpos gabimisht. E kush e mbyt gabimisht një besimtarë, ai është i obliguar ta lirojë një rob besimtarë dhe shpagimin (e gjakut) t`ia dorëzojë familjes së tij, përpos në qoftë se ia falin (familja gjakun).”

Fjala “Besimtar” nuk ka për qëllim burrin, por ka për qëllim njeriun besimtarë. Nuk lejohet që njeriu besimtarë të mbysë njeriun tjetër besimtarë, përpos gabimisht, qoftë i mbyturi mashkull apo femër. Ky njëherit është edhe kuptimi i qëlluar në këtë ajet.

Në qoftë se dikush mbytë dikënd tjetër, atëherë atij (mbytësit) i takon shpagimi i gjakut familjes së të mbyturit, si dhe shpagimi i lirimit të një robi besimtarë.

Shpagimi i gjakut u takon të gjithëve, shpagim që duhet dorëzuar familjes së të mbyturit.

Në hadith të vërtetë qëndron se i Dërguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka thenë: “Për njeriun që mbytet shpagimi i tij është njëqind deve.”

Gjithashtu, edhe ndëshkimi i botës tjetër është i barabartë për të dy, burrin dhe gruan. All-llahu i lartësuar thotë: “Kush e mbyt një besimtarë me qëllim, dënimi i tij është Xhehennemi, në të cilin do të jetë përgjithmonë. All-llahu është i hidhëruar ndaj tij, e ka mallkuar dhe i ka përgatitur dënim të madh.”

Dënimi i tillë është i paraparë për të dy, qoftë mashkull apo femër, si dhe për të dy që mbyten, qoftë mashkull apo femër, andaj, si do të ishte e logjikshme që një gjë të tillë ta ndajmë në jetën e kësaj bote. Mu për këtë, ndjejmë se nuk kemi kurrëfarë barre apo mëkati në qoftë se ndryshojmë fetvatë tona të jetës bashkëkohore, nga fetvatë e katër shkollave juridike, kur themi se: “Shpagimi i gjakut të gruas është i njëjtë sikurse i burrit.”

Disa prej dijetarëve (fukahave) të shekullit tonë, në një dialog mes nesh, potencuan se humbja e familjes e cila e humbë gruan, nuk është e njëjtë me humbjen e familjes e cila e humbë burrin, sepse, në rast se humbë burri, atëherë është humbur mbajtësi dhe mbikqyrësi i familjes. Thashë: “Kjo vie në kundërshtim me vrasjen apo mbytjen e fëmisë, i cili, sa do që të jetë mosha e tij, qoftë edhe ca ditë, posedon shpagim të plotë të gjakut, ndërkaq, për familjen konsiderohet se nuk ka humbur gjë.”

Me plotë të drejtë anojmë kah mendimi se, duke marrë parasysh argumentet e sheriatit, shpagimi gjakut të gruas është i barabartë dhe i plotë sikurse i burrit, e ky njëherit është edhe mendimi i kryetarit të mëparshëm të Al-Azharit, dijetarit të famshëm, Mahmud Sheltut (rahimehull-llah) në librin e tij “Islami - Akide dhe Sheriat”, ku thotë se shpagimi i gruas është i njëjtë sikurse i burrit.

Vëllezër!

Islami erdhi për ta trajtuar drejtë dhe në mënyrë korrekte gruan, erdhi për të gjithë - për burra dhe gra, dhe e trajtoi gruan në mënyrën më të mirë. Gruaja, drejtësinë, trajtimin e drejtë, të drejtat dhe nderin e garantuar, nuk e hasi askund tjetër, pos në hijen e kësaj feje madhështore. Gruaja muslimane, nuk do ta gjen kurrë trajtimin e duhur jashtë sheriatit të All-llahut. Ligji i All-llahut është drejtësia e plotë ndaj robërve të Tij, burra qofshin apo gra. E kush gjykon më mirë se All-llahu për popullin besimtarë dhe të bindur, dhe kush flet më saktë se All-llahu?

___
Pjesa 2

- Gjinia femërore është plotësisht e barabartë me atë mashkullore

- Injoranca e trashëguar nga traditat e ndryshme

- Kaptinat në Sahihul Buhari

- Lufta e civilizimit perendimorë

- Civilizimi perendimorë - a thua është në zgjidhje?

- Ata lejuan anomalitë seksuale

- Islami mbron feminitetin e gruas

- Drejtimi i mesëm (masatarë) për tërë ummetin

- I mençuri vepron atë që duhet, e jo atë që ai dëshiron

Gjinia femërore është plotësisht e barabartë me atë mashkullore

Urtësia e All-llahut fuqiplotë dhe vullneti i Tij, deshi që gjithçka që është në gjithësi të ketë atributin e kundërt: nata dhe dita, drita dhe errësira, mashkulli dhe femra, jeta dhe vdekja, lëvizja dhe qetësia etj.

E tërë gjithësia bazohet në çift, andaj edhe nuk haset në gjithësi të ketë diç që është vetëm, pos Vetja e All-llahut fuqiplotë, siç thotë All-llahu i madhëruar në Kur’an: “Lavdërimi i takon All-llahut i Cili krijoi çift gjithçka që mbinë në tokë dhe nga vet ata, po edhe atë që nuk e dinë.”

All-llahu krijoj të dy gjinitë - mashkullin dhe femrën, siç thotë: “Dhe Ai është që krijoi llojet - mashkullin dhe femrën.”

Krijoi mashkullin dhe femrën, dhe bëri që me ta jeta në sipërfaqen e tokës të jetë e përqëndruar. Femra plotëson mashkullin dhe mashkulli plotëson femrën, siç thotë i Lartësuari: “… njërin prej tjetrit…”

Gruaja është prej burrit, po edhe burri është prej gruas, andaj, të jesh femër, nuk do të thotë të kesh mangësi, sepse gjinia femërore është plotësisht e barabartë me atë mashkullore, dhe, që të dy gjinitë janë krijesa të All-llahut të madhëruar dhe kanë qëllim dhe rol të caktuar në jetën e kësaj bote.

Jeta e kësaj bote nuk përqëndrohet assesi ndryshe, pos në prezencën e të dy gjinive. Mu për këtë, Kur`ani famëlartë qorton me qortim të ashpër arabët e periudhës injorante, të cilët kur përgëzoheshin me lindjen e vajzave, u zbehej fytyra: “Kur ndonjëri prej tyre lajmërohet me (lindjen ) vajzë, fytyra e tij prishet dhe bëhet plot mllef.”

Femra dhe mashkulli janë plotësisht të njëjtë, të njëjtë në aspektin e njerëzisë; që të dy kanë rol në jetën e përditshme dhe rol në këtë fe: “Besimtarët dhe besimtaret janë të dashur për njëri tjetrin…”

Shiko se ç`thotë Kur`ani famëlartë: “Nuk ka dyshim se për muslimanët e muslimanet, besimtarët e besimtaret, adhuruesit e adhurueset, të sinqertit e të sinqertat. Durimtarët e durimtaret, të përvuajturit e të përvuajturat, sadakadhënësit e sadakadhënëset, agjëruesit e agjërueset, ruajtësit e nderit e ruajtëset e nderit, shumëpërmendësit e All-llahut dhe shumëpërmendëset e All-llahut, All-llahu ka përgatitur falje (mëkatesh) dhe shpërblim të madh.”

Gruaja dhe burri, muslimani dhe muslimanja, besimtari dhe besimtarja, adhuruesi dhe adhuruesja etj, për të gjithë All-llahu fuqiplotë ka përgatitur falje të mëkateve dhe shpërblim të madh, në momentin kur plotësohen themelet e islamit dhe në monetin kur që të dy zbatojnë obligimet e tyre ndaj Zotit, vetvetes, familjes, ummetit islam dhe fesë.

Gjinia femërore është e njëjtë dhe e barabartë me atë mashkullore, andaj nuk duhet turpëruar apo nënçmuar gjininë e tillë, ngase ajo në jetën e përditshme ka rolin dhe shërbimin e posaqëm.

Problemi ynë është se, në të shumtën e rasteve në shumë çështje biejmë mes dy injorancave (tepricave): injorancës e cila mundohet ta ngushton çdo rreth në të cilin gjendet gruaja, e nënçmon dhe zhvlerëson atë, duke bërë që ajo të mos ketë kurrëfarë vlere, dhe injorancës e cila mundohet ta liron gruan dhe rrethin e saj, duke bërë që ajo të bie viktimë në duart e të huajve, dhe duke e lënë të vepron çka të don dhe si të don.

Asnjëra nga këto dy injoranca nuk i përket Islamit dhe nuk ka të bëjë asgjë me të.

Injoranca e trashëguar nga traditat e ndryshme

Në të shumtën e rasteve kemi të bëjmë me injorancat e trashëguara nga traditat e ndryshme, për të cilat shumë njerëz mendojnë se janë prej Islamit, ndërkaq në të vërtetë, ato nuk kanë të bëjnë asgjë me Islamin e vërtetë.

Ka njerëz të tillë të cilët mundohen ta burgosin gruan mes katër murnave, duke mos i lënë asaj kurrëfarë të drejte për të lëvizur, e as që të merr frymë lirisht apo që të flet.

Disa pohuan se gruaja e mirë nuk del nga shtëpia e vet, pos në dy raste: kur ajo transferohet për te burri i saj dhe kur ajo bartet për në varreza.

Të tillët u munduan që pohimet e veta t’i argumentojnë me hadithe të pavërteta, të trilluara dhe të dobëta, të cilat hadithe nuk posedojnë kurrfarë vlere. Me këtë rast ata potencuan hadithin, sipas të cilit i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka pyetur bijën e tij, Fatimen r.a.: “Oj Fatime, ç`është më e mirë për gruan?”, kurse ajo i është përgjigjur: “Të mos e shoh dot njeri, po edhe të mos sheh dot njeri.” Pastaj i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e puthi atë mes dy syve të ballit dhe tha: “Pasardhës të njëri-tjetrit.”

Pa dyshim se ky hadith është në kundërshtim të plotë me hadithet tjera të vërteta; hadithi i theksuar është hadith tepër i dobët dhe i pa vlerë, mirëpo, megjithatë ai përcillet në mesin e njerëzve, ndërsa hadithet e vërteta lihen pas dore.

Ka njerëz të cilët gruan e shohin si një xhevahir që duhet mbyllur me dry thellë në sanduqe, dhe të mos flet me asnjë njeri. Pohimet e tilla, pa dyshim, janë në kundërshtim të plotë me ajetet kur`anore.

Kur`ani fisnik flet për shumë rrëfime mbi Pejgamberët e ndershëm…

Musai alejhis-selam shkon në Medjen dhe u flet dy vajzave, bijave të një plaku të moshuar, për të cilin shumë dijetarë pohojnë se ishte Shuajbi alejhis-selam, por, megjithatë, ai nuk ishte Shuajbi alejhis-selam.

Ai (Musau) u tha: “E çka është puna e juve dyjave?”

Ato që të dyja i thanë: “Ne nuk u japim ujë deri sa të largohen barinjtë, kurse babai ynë është shumë i vjetër!”

Dy vajzat dilnin për të ruajtur delet dhe bagëtitë, si dhe u jepnin ujë bagëtive të tyre. Ato flisnin me këtë njeri të huaj, e edhe ai u fliste. Që të dyja kthehen në shtëpi dhe i tregojnë babait të tyre se çfarë kishte ndodhur me njeriun e huaj i cili u kishte ndihmuar, kurse ai dërgoi njërën prej tyre për ta thirrur atë. Kur ajo shkoi te ai, i tha: “Babai im të thërret që të të paguajë ty shpërblimin për atë që na u dhe (bagëtisë) ujë.”

Ai, së bashku me vajzën, shkoi në shtëpinë e plakut, i cili e shpërbleu për atë që kishte bërë. Pastaj njëra prej vajzave tha: “O babai im, merre këtë në shërbim me page, sepse, më i miri i atij që do ta marrësh në shërbim, është ai i fuqishmi, e besniku.”

A thua në çfarë mënyre na flet Kur`ani famëlartë mbi këta Pejgamber, në formë zbavitjeje apo për të pasur shembull në ta?!

“Ata ishin të cilët i udhëzoi All-llahu, andaj, edhe ti udhëzohu me udhëzimin e tyre.”

Kur`ani famëlartë gjithashtu na flet edhe për rrëfimin e Zekerijas, i cili për çdo ditë e vizitonte Merjemen, nënën e Isaut alejhis-selam, kurse ai ishte burri i hallës saj, pra nuk ishte mahrem për te: “Saherë që Zekerijaja hynte në mihrabin (dhomën) e saj, gjente tek ajo ushqim e thonte: “Oj Merjem, prej nga ty ky ushqim?” Ajo i thonte: “Ai është nga All-llahu, se All-llahu atë që do, pa masë e furnizon!”

Siç rrëfen Kur`ani famëlartë edhe rrëfimin e mbretëreshes së Sebe`e, e cila po i thonte parisë së popullit të saj: “Ajo tha: “O ju pari, më sygjeroni në këtë çështje timën, se unë nuk do të vendosi asgjë derisa edhe ju të jepni pëlqimin.”

Ky është Kur`ani famëlartë, mirëpo shumica e muslimanëve kanë mbetur gafil ndaj tij dhe ndaj udhëzimit Pejgamberik dhe haditheve të vërteta, duke u kapur për hadithe të dobëta, kurse muslimani nuk duhet të jetë i mësuar kështu dhe të kupton fenë në këtë mënyrë.

Kaptinat në Sahihul Buhari

Imam Buhariu (rahimehull-llah) në veprën e tij fisnike “Sahihul Buhari”, thurri kaptina të posaçme mbi çështjen e grave, siç janë: “Xhihadi dhe lufta e femrave”, “Të përshëndeturit (dhënit selam) e burrave gratë”, “Vizita e grave burrat gjatë sëmundjes” etj.

Në hadithe të vërteta përmendet se bija e axhës së Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka ardhë tek ai dhe i ka dhënë selam, kurse Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, edhe pse ishte duke u larë, ia ka kthyer selamin.

Gjithashtu transmetohet se Aisha r.a. ka shkuar për të vizituar Bilalin r.a. i cili ishte i sëmurë nga ethet që e kishin kapluar. Ajo e pyeti për gjendjen se si ishte dhe për shëndetin e tij.

Këto janë hadithe të vërteta dhe të sakta. A thua do të lihen këto hadithe, e do të veprohet me gjëra për të cilat All-llahu nuk zbriti asnjë argument?!

Disa thonë: “Zëri i gruas është avret (pjesë e turpshme), andaj nuk duhet dëgjuar zërin e saj”

E si të jetë zëri i saj avret, kur All-llahu i lartësuar, në Kur`anin famëlartë, mbi gratë e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thotë: “E në qoftë se ju i pyetni ato për ndonjë gjë, atëherë pyetni ato pas perdes.”

Kur`ani famëlartë flet për gratë e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, të cilat poseduan turpin më të madh. Por, krahas kësaj, njerëzit i pyetnin ato, nënat e besimtarëve, për hadithe të shumta, ndërkaq, ato, siç ishin Aisha r.a. dhe Ummu Seleme r.a., përgjigjeshin në çdo pyetje të parashtruar, dhe nuk thanë asnjëherë: “Zëri i gruas është avret.”

Zëri i ndaluar i gruas është zëri i cili bën lajthitje në zemrën e të sëmurëve të epshit, si dhe zëri i cili bëhet tërheqës nga vet gruaja.

Njerëzit aq shumë e ngushtuan rrethin, saqë edhe i ndaluan gratë nga shkuarja në xhami.

Gratë e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem dhe gratë e sahabëve, në kohën e tij, ishin gjithmonë prezente në xhami, edhe atë gjatë pesë kohëve të namazit. Ato shkonin në xhami edhe në namazin e sabahut dhe të jacisë, në kohën kur nëpër rrugë nuk kishte kandila ndriçues.

Kështu ishin gratë në kohën e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.

Megjithatë, në mesin e disa njerëzve u përdor hadithi, të cilin Ibn Hazmi (rahimehull-llah) e kundërshtoi: “Namazi i gruas në shtëpi është më i vlefshëm se namazi i saj në xhami.”

Ky hadith posedon thënie të ndryshme, të cilat nuk kundërshtojnë aspak hadithet e vërteta, e as që e kundërshtojnë atë që ishte prezente në kohën e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.

Ibn Hazmi thotë: “Po të ishte kjo e vërtetë, atëherë përse i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i linte gratë që të prezentojnë edhe në namazin e sabahut dhe të jacisë, krahas mundit që ato përjetonin, kur shtëpitë e tyre janë më të vlefshme për namaz se sa xhamitë?!”

Pa dyshim se është e vërtetë e plotë, se i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tha: “Mos ndaloni robëreshat e All-llahut nga xhamitë e All-llahut.”

Nuk lejohet që burri ta ndalon gruan, kur ajo shpreh dëshirë që namazin e saj ta kryen në xhami, posaqërisht kur ajo përfiton dobi nga namazi në xhami, kur aty dëgjon këshilla të mira, ders të vyeshëm, kur bashkangjitet me motrat e saja muslimane në dituri të dobishme apo punë të mira etj.

Në të shumtën e rasteve ajo takohet me besimtaret për të dëgjuar ligjëratë të caktuar, apo merr pjesë në planifikimin dhe organizimin e ndonjë vepre të mirë, vepron në gjëra humanitare etj.

Në një kohë prej kohërave disa muslimanë thanë: “Ndalohet që gruaja e re të shkojë në xhami, ndërkaq gruaja e moshuar nuk ndalohet .”

Në një kohë tjetër thanë: “Jo, jo. As gruaja e moshuar nuk lejohet që të shkojë në xhami.”

Kështu njerëzit e ngushtuan rrethin e grave dhe rrethin e vet, si dhe e ndaluan atë që All-llahu e lejoi, bile atë që All-llahu e obligoi dhe e konsideroi për vepër më të mirë.

Kjo është injoranca të cilën e shohim, injorancë e cila është prezente në shumë mjedise dhe shoqëri, mjedise në të cilat mashkulli fejohet me vajzën dhe nuk i lejohet atij që të shikojë në te, ndërkaq i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem porositi: “Shiko në te (le të shikojë burri gruan që do ta martojë), sepse kjo është më e mirë për ju…”

Xhabiri r.a. thotë: “Unë fshihesha pas pemëve prej saj, derisa e pashë dhe më bëri që të martohem me te.”

Është për të çuditur me mjediset e tilla, ku nuk lejohet që i fejuari të sheh të fejuarën e vet, ndërkaq ajo me ditë të tëra udhëton nëpër vende të ndryshme dhe e shohin të gjithë njerëzit; e sheh Omeri, e sheh Zejdi, e shohin të tjerët, pos njërit që nuk i lejohet ta shohë, atij që do të martohet me te; nuk e sheh i gjori deri natën e dasmës.

Shikimi në të fejuarën apo gruan e cila nesër do të jetë bashkëshortja yte, nxitë dashuri dhe afrim mes të dyve… Syri është i dërguari i zemrës.

Lufta e civilizimit perendimorë

Krahas traditave të trashëguara të injorancës, populli musliman ballafaqohet edhe me tradita tjera të cilat kanë për qëllim që gruan ta bëjnë kurthë dhe rrjet të çrregullimeve, mjet i zbavitjes dhe i dëfrimit, si dhe mjet për mashtrim dhe devijim.

Këtë që e dëshiruan, edhe e arritën në të shumtën e rasteve. Paraqitën gruan në çdo vend, në reklama të ndryshme, televizion, revista etj.

Reklamuesja e koka-kolës, që synon nxitjen e blerjes së saj është grua e jo burrë. A thua, çfarë ka të bëjë gruaja me kët? Bile edhe për gjërat që kanë të bëjnë me botën e burrave, ata shfrytëzuan gruan. Nëse ndodh që burri të blejë ndonjë stoli apo zbukurim, ajo e cila tërheq në blerje është grua e jo burrë. Shfrytëzuan gruan për nxitje, e me këtë edhe e nënçmuan dhe zhvlerësuan pozitën dhe nderin e saj.

Gruaja, pa dyshim, është krijesë e All-llahut, dhe All-llahu nuk e krijoi atë për të qenë mjet i dëfrimit dhe nxitjes, mirëpo civilizimi perendimorë na pushtoi me luftën e tillë duke qenë ne ende në gaflet. Dhe ky pushtim vazhdon edhe më tej, ditë pas dite.

Përderisa ne jemi ata që nuk lejojmë që i fejuari të shikojë të fejuarën, ata, përkundrazi, e lejojnë një gjë të tillë, e bile edhe e konsiderojnë veprim të mirë që i fejuari të del me të fejuarën në vende zbavitëse, kinema, vende të vetmuara, të jenë së bashku deri në orët e vona të natës me qëllim që sa më mirë të njohtohen mes vete.

Këtu kemi të bëjmë me dy grupe njerëzish: ata të cilët ndalojnë rreptësisht takimet e burrit me gruan dhe ata të cilët e lejojnë një gjë të tillë pa kurrëfarë pengesash, kufij apo norma.

Shoqërimi pa kurrëfarë norme dhe pa kufi, është përhapur në jetën bashkëkohore nga vet civilizimi perendimorë.

Ata thonë: “Lerëni që ata të kënaqen mes vete.”

O njerëz të fesë, ata thonë që gruaja të dëfrehet me burrin dhe burri të dëfrehet me gruan, dhe caktuan për të dy liri të plotë…

Civilizimi perendimorë - a thua është në zgjidhje?

Ajo që ndodhi me perendimorët, të cilët lejuan liri të plotë për të dy gjinitë dhe tejkaluan çdo pengesë mes tyre, a thua e zgjodhi problemin e tyre seksual?!

Jo, assesi. Pasha All-llahun e madhëruar, njeriu sa më tepër që posedon dëshirë për një gjë të tillë, aq më shumë i shtohet dëshira për te; ai çdoherë që pi ujë, ndihet edhe më i etur.

Mu për këtë, shoqëritë perendimore kërkojnë edhe më tepër e më tepër, gjegjësisht atë që sot jemi duke e parë në mjediset e tyre, lirinë e tepruar të epsheve, vrapimin me zhurmë pas epsheve, një çmenduri e llojit të vet. Kjo është ajo të cilën ne sot po e shohim në mjediset e tyre.

Akoma nuk jemi duke parë fikjen e kësaj gace në shpirtërat e tyre, nuk jemi duke parë ende ngopjen e atij instikti shtazarak, instikt ky që nuk ngopet me asgjë.

Islami nuk është kundër plotësimit të këtyre instikteve apo emocioneve të cilat hasen tek njeriu, dhe ai nuk parasheh murgërinë. Islami nuk posedon diç që do të kundërshtonte gruan si femër; ai vetëm dëshiron që instikteve dhe emocioneve të tilla t`u jep kahje ligjore, kahje të martesës dhe formimit të familjes, e assesi të hap derën e çrregullisë mes njerëzve.

Ata që nuk duan kurrëfarë kufij dhe norma thonë: “Njeriu i cili qëndron i mbyllur para emocioneve dhe instikteve të tilla dhe e mbron vetveten me devotshmëri, nuk është diç tjetër pos i konsideruar si amortizatorë (mbytës dhe i dobët).”

Pa dyshim se amortizimi është diç krejtësisht tjetër, dhe se në devotshmëri nuk ka kurrëfarë mbytje apo dobësie të emocioneve ose instikteve. Njeriu vepron i lirë dhe me vullnet, duke qenë i bindur në veprimet e tija; ai i mbizotëron emocionet e tija me devotshmëri. Në një hadith të Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thuhet: “Ai i cili ka mundësi për t`u martuar, le të martohet, sepse kjo do të jetë më mirë për syrin dhe për nderin e tij, e në qoftë se nuk ka mundësi, atëherë le të agjërojë, agjërimi për të do të jetë mbrojtje.”

Kjo nuk është amortizim, e as që është mbytje dhe dobësi apo njollë e sëmundjes, por është devotshmëri e plotë.

Të tjerët liruan gjithçka, mirëpo nuk korrën nga frytet e tilla, pos fryte të tharrta dhe të idhëta.

Ata lejuan anomalitë seksuale

A thua çfarë hasim në shoqëritë perendimore?

Hasim lirinë e plotë të anomalive seksuale, burrë me burrë, grua me grua.

Islami rreptësisht ndalon zinanë dhe anomalitë seksuale: “Dhe mos iu afroni imoralitetit (zinasë), sepse vërtet ai është vepër e shëmtuar dhe është një rrugë shumë e keqe.”

Kur`ani famëlartë flet qartë për dënimin e popullit të Lutit alejhis-selam, të cilët merreshin me anomali seksuale. Dënimi i tyre qe i rreptë, dhe mbi ta u hudhën gurë: “(gurë) Të shënuar te Zoti yt. Ai (vend) nuk është larg zullumqarëve.”

Islami ndaloi anomalitë seksuale të cilat ndodhin mes burrave, edhe atë me qëllim që ta mbrojë të drejtën e gruas si femër, sepse, në momentin kur burrat dëfrehen njëri me tjetrin, atëherë ku mbet natyra e femrës, ku mbet e drejta e saj, të drejtë për të cilën edhe e krijoi All-llahu - krijoi gruan për burrë dhe burrin për grua.

Mu për këtë, Kur`ani famëlartë thekson thënien e Lutit alejhis-selam drejtuar popullit të tij: “A shkoni pas meshkujve të kësaj bote! E gratë tuaja i leni anash, të cilat Zoti juaj i krijoi për ju! Por ju jeni një popull që kaloni çdo kufi.”

Popull që kalon çdo kufi; njerëz që vrapojnë dhe shkojnë pas burrave, ndërsa lënë anash atë që All-llahu e krijoi për ta, për të qenë prehje e tyre.

Mu për këtë, Luti alejhis-selam edhe i quajti me emrin “popull që kalon çdo kufi” (armiq të vetvetes). Ai u tha: “Ju jeni popull që nuk dini.”

Islami e ndaloi zinanë, i ndaloi anomalitë seksuale, dhe me këtë u vu në mbrojtje të së drejtës së gruas si femër. Islami e konsideroi gjininë femërore me nderë dhe rrespekt të veçantë. Ai u vu në mbrojtje të moralit të saj, edukatës dhe turpit që posedon, sepse gjërat më të mira të cilat e zbukurojnë femrën janë turpi dhe sjellja (edukata).

Ata të cilët i lejuan anomalitë seksuale, u bënë të pangopur ndaj epsheve të tilla, andaj edhe u bënë që të mos ndiejnë asgjë dhe u mbështetën në shumë gjëra të cilat do të ishin të panevojshme që t`i kemi nëpër shtëpitë tona. Ata i goditën sëmundje të ndryshme, nga të cilat ne jemi të shpëtuar, El-Hamdulilah.

Islami mbron femërinë e gruas

Islami mbron femërinë e gruas, edhe atë duke e konsideruar atë si qenie e cila meriton rrespekt dhe nderim të madh. Islami urdhëroi gruan që ta ulë shikimin e saj: “Thuaju edhe besimtareve të ndalin shikimet e tyre, të ruajnë pjesët e turpshme të trupit të tyre…”

Ai gjithashtu e urdhëroi atë që ta ruajë zbukurimin e saj të brendshëm: “…Të mos zbulojnë stolitë e tyre, përveç atyre që janë të dukshme, le të vejnë shamitë mbi krahërorin e tyre dhe të mos ua tregojnë zbukurimet e tyre askujt, përveç burrave të vet…”

Islami e urdhëroi gruan që ta ruajë nderin e saj, siç urdhëroi që qafa e saj, flokët, krahërori dhe krahët të mos i tregohen dhe shfaqen askujt tjetër, pos burrit të vet apo personave me të cilët i është ndaluar martesa. Islami e urdhëroi atë që të ketë kujdes gjatë lëvizjeve dhe ecjes së saj, si dhe ndaj zërit që buron nga ajo: “Le të mos kërcasin me këmbët e tyre për të zbuluar fshehtësinë nga stolitë e tyre.”

Islami e ndaloi gruan të delë e parfymosur në mjediset e burrave, në mënyrë që burrat të mos ndiejnë erën e saj, sepse një gjë e tillë nuk i takon femrës muslimane.

Islami me këtë deshi që të ve në mbrojtje gruan dhe nderin e saj, si dhe të mposht ata të cilët gruan e konsideruan mjet dëfrimi dhe të cilët e bënë atë vegël në duart e huaja.

Anomalitë e shumta në civilizimin perendimorë, shkaktuan përhapjen e çrregullimeve të mëdha: largimin nga bashkëshortet, përqindjen e lartë të mosmartesës te meshkujt dhe te femrat, dëfrim të pakontrolluar në mënyrë të ndaluar e jo në të lejuar, përqindje drastike të shkurorëzimeve, rritje enorme të numrit të aborteve ilegale apo legale tek femrat.

Statistikat tregojnë se vetëm në Nju Jork, vitet e fundit, më se 53% të lindjeve janë të regjistruar si lindje të ndaluara, se janë kryer rreth 50 milion aborte tek femrat e reja, prej tyre rreth 20 milion aborte ilegale kurse rreth 30 milion aborte legale, etj.

Në kongresin e mbajtur në Kairo, në vitin 1994, disa individë deshën që të legalizojnë edhe te muslimanët një gjë të tillë: të lejojnë abortin pa kurrëfarë kushtesh dhe normash ligjore. Mirëpo, muslimanët, së bashku me Az’harin, morrën një të vetmin qëndrim, qëndrim të cilin e morrën edhe të tjerët të cilët i takojnë ndonjë feje, që mos të lejohet assesi aborti në mesin e shoqërisë.

Drejtimi i mesëm (mesatarë) për tërë ummetin

Nuk ka gjë më të vlefshme, se sa të përqëndruarit në ligjin e All-llahut të lartëmadhëruar. Ligji i Tij është drejtim i mesëm (mesatarë) për këtë ummet; ai nuk hap dot derën para syve të njerëzve, e të le që ata të veprojnë çka të duan, sepse, sikur njerëzit të lihen të veprojnë sipas epsheve dhe pasioneve të tyre, atëherë ata do të bëhen sikur kafshët, po bile edhe më të humbur se kafshët.

Medoemos duhet të qëndrojmë kundër kësaj (hapjes së derës së veprimit të lirë), por edhe të mos jemi prej atyre që ngushtojnë rrethin aq shumë, siç bëjnë, për fat të keq, shumica e muslimanëve në raste të veçanta, kur ndaj bijave dhe grave të tyre sillen me shumë ngushtësi.

E mira e së mirës është drejtimi dhe sjellja e mesme: të lejojmë atë që ka lejuar All-llahu dhe të ndalojmë atë që ka ndaluar All-llahu, kurse All-llahu për ne ka lejuar vetëm atë që është e mirë dhe e dobishme, ndërkaq ka ndaluar atë që është e keqe dhe e dëmshme. Kjo është njëherit edhe porosia e të Dërguarti të All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ashtu siç e cilëson vet All-llahu i lartësuar - ‘Lejues i të mirave’: “… e që i urdhëron ata për çdo të mirë dhe i ndalon nga çdo e keqe, u lejon ushqimet e këndshme dhe u ndalon ato të pakëndshmet, dhe heq nga ta barren e rëndë të tyre dhe prangat që ishin mbi ta.”

Islami erdhi për të hequr nga ne barrat e rënda, të cilat ishin prezente te të mëparshmit; ai erdhi me lehtësime, e jo me vështirësime, dhe asgjë në këtë fe nuk është e rëndë dhe e bezdisshme.

Kjo është feja jonë dhe në këtë fe madhështore ne i thërrasim muslimanët dhe muslimanet tona. Ne nuk kemi nevojë të huazojmë nga të tjerët, ngase ata posedojnë vetëm atë që sjell çrregullime dhe shkatërrim, humbje dhe devijim.

Ne pamë se çka i ndodhi civilizimit perendimorë nga një degjenerim i tillë; ata pësuan sëmundje të ndryshme për të cilat ende nuk kanë shërim dhe ilaçe, kurse e fundit prej tyre është sëmundja e njohur me emrin Aids (Sida), sëmundje kjo e cila sjell deri te humbja e imunitetit të trupit dhe shkatërrimi i tij total. Kurse shkak kryesor I kësaj sëmundje është mu degjenerimi total i marrëdhënieve seksuale tek të rinjtë dhe të rejat.

Një gjë e tillë është paralajmëruar edhe nga i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, në hadithin të cilin e transmetojnë Ibn Maxhe, Bejhekiu dhe Hakimi: “Nuk do të paraqitet një e shëmtuar (zinaja) në një popull, e që ata ta shfaqin haptazi, pos që All-llahu do t`u sjell epidemi dhe sëmundje të cilat nuk ishin prezente tek të etërit e tyre.”

All-llahu i madhëruar e solli mbi ta këtë sëmundje, si dhe një sërë sëmundjesh tjera edhe më të rrezikshme, sëmundje nervore dhe psikike. Këta njerëz jetojnë në shqetësim të përhershëm dhe gjithmonë ndihen të sëmurë; janë në depresion të thellë, në dëshprim, me ndjenja të rraskapitura, me shpresë të humbur për jetë të mëtutjeshme, nuk ndiejnë kurrëfarë kënaqësie ndaj jetës edhe pse jetojnë në pasuri të mëdha. Edhe pse jeta e tyre është bazuar në lejimin e çdo sendi, ata jetojnë në shqetësim dhe dëshprim, i cili në fund sjell në vetvrasje, sepse ai jeton një jetë të pakuptimtë.

I mençuri vepron atë që duhet, e jo atë që ai dëshiron

Nuk është përparim i njeriut, që ai të lihet të vepron atë që ai dëshiron, të vepron atë që atij ia ka ëndja, por, përparim i njeriut është kur ai vepron atë që duhet vepruar. I mençur dhe i urtë është ai i cili vepron atë që duhet vepruar, ndërsa vetëm kafsha e vepron atë që dëshiron dhe në dëshirën e saj nuk ka kush që e pengon; ajo nuk posedon mendje, turp që e ndalon, apo frikë e cila pengon, e as fe që do të rregullonte jetën e saj…

Njeriu është ai i cili vepron atë që duhet vepruar, andaj edhe erdhi kjo fe madhështore për të na mësuar se duhet vepruar atë që duhet vepruar, në marrëdhëniet mes meshkujve dhe femrave.

Muslimanë!

Ne doemos duhet qëndruar në kufijtë e drejtimit të mesëm (mesatarë), në të cilin ishte edhe vetë Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem dhe shokët e tij. Nuk duhet lejuar vetes tonë që të ngushtojmë dhe shtrëngojmë rrethin e bashkëshorteve dhe bijave tona, e me këtë t’i bëjmë sikur të jenë të burgosura, sepse burgosja e femrës në shtëpi, sipas Islamit, ishte dënim për ato që vepronin gjëra të shëmtuara (vepra të këqija): “Ato nga gratë tuaja që bëjnë imoralitet (zina), kërkoni që kundër tyre të dëshmojnë katër vetë prej jush (burra), nëse vërtetohet me dëshmitarë (imoraliteti), mbyllni ato në shtëpia derisa t`i marrë vdekja ose derisa All-llahu të pëcaktojë ndonjë rrugë për to.”

Mbyllja e grave të ndershme nëpër shtëpitë tona, do të ishte sikurse dënim i përhershëm për to, si dhe do të ishte sikur dënimi i atyre që janë amorale.

Mbyllja e gruas në shtëpi, pos asaj që është amorale, nuk është nga Islami. Ne medoemos duhet të jemi korrekt dhe me trajtim të drejtë ndaj të drejtave të gruas, por me kusht që në tërë këtë të ekzistojnë norma dhe rregulla ligjore të sheriatit, e assesi të mos mirret fjala ime në këtë, e të thuhet: “Ju lejuat gjithëçka?!” Jo, assesi. Ne jemi prej atyre që lejojmë gjërat të cilat posedojnë norma dhe rregulla ligjore, gjërat që posedojnë kufijtë dhe normat e duhura, dhe ne assesi nuk i hapim derën çdonjërit që vie dhe ecë (turret) kah ajo. Ne duam të qëndrojmë në kufijtë e sheriatit, në kufijtë e teksteve të Kur`anit dhe hadithit të vërtetë, në kufijtë e asaj që ishin të parët e këtij ummeti dhe në kufijtë e asaj që ishte shoqëria Pejgamberike dhe shoqëria e Hulefai Rashidinëve, shoqëria e Sahabeve r.a.

____
pjesa 3

 - Varrosja e vajzave të gjalla në periudhën e injorancës

- Frika ndaj rriskut - furnizimit

- Injoranca dëmtoi dhe çrregulloi mendjen e njeriut

- Bija është begati në Islam

- Sihariq për atë që përgëzohet me bijë - vajzë

- Detyrat dhe obligimet e familjes ndaj bijës - vajzës

- Dijetare të famshme në Islam

- T’i zgjedhet bijës bashkëshort i mirë për martesë

- Medoemos duhet pasur parasysh pëlqimin e bijës

- Islami konfirmoi të drejtën e bijës

Arabët në periudhën e injorancës shprehnin dëshprim të madh kur atyre u lindte vajzë dhe lindjen e vajzave e konsideronin fatkeqësi apo mjerim: “Kur ndonjëri prej tyre lajmërohet me (lindjen) vajzë, fytyra e tij i prishet dhe bëhet plot mllef. Fshihet prej njerëzve, për shkak të asaj të keqeje me të cilën u lajmërua (e konsideron bela, e jo dhuratë prej Zotit). Mandej, (mendon) a do ta mbajë atë (të gjallë), apo do ta mbulojë atë (të gjallë) në dhe. Sa i keq është ai gjykim i tyre.”

Kjo është injoranca e shëmtuar, e cila solli në mbytjen e fëmijëve, e në veçanti të vajzave, duke u frikësuar nga furnizimi (rrisku), apo duke u frikësuar nga varfëria: “Ju mos i mbytni fëmijët tuaj nga frika e varfërisë, se Ne ua sigurojmë furnizimin atyre dhe juve, e mbytja e tyre është mëkat i madh.”

Islami lindjen e vajzës e konsideron begati të dhuruar nga All-llahu të lartëmadhëruar dhe dhunti prej Tij: “Vetëm i All-llahut është pushteti i qiejve e i tokës, Ai krijon çka të dojë; Ai i falë vetëm femra atij që do, e i falë vetëm meshkuj atij që do. Ose u falë çift, meshkuj e femra, por atë që do e lë pa fëmijë (steril). Ai është i dijshëm, i fuqishëm.”

 Varrosja e vajzave të gjalla në periudhën e injorancës

Siç thamë më lartë, arabët në periudhën e injorancës shprehnin dëshprim të madh kur atyre u lindte vajzë, dhe ata këtë e konsideronin fatkeqësi apo mjerim.

Kur disave prej tyre u thuhej se bashkëshortja e tyre ka lindur vajzë, ata thonin: “Ky nuk është fëmijë i bekuar (i begatshëm); ndihma e saj është vaj (kur do të dëshiron të ndihmojë bashkëshortin, nuk do të mundet, dhe do të fillojë të vajtojë), nuk ka fuqi për të kapur armën dhe për të luftuar.”

Shembulli i theksuar paraqet pozitën e gruas, fëmijës apo bijës në momentin e lindjes.

Kur`ani famëlartë një gjë të tillë e ilustron në mënyrë më të bukur, kur thotë: “Kur ndonjëri prej tyre lajmërohet me (lindjen) vajzë, fytyra e tij prishet dhe bëhet plot mllef. Fshihet prej njerëzve, për shkak të asaj të keqeje me të cilën u lajmërua (e konsideron bela, e jo dhuratë prej Zotit). Mandej, (mendon) a do ta mbajë atë, ashtu i përulur, apo do ta mbulojë atë (të gjallë) në dhe.”

Ai fshihet nga njerëzit, ndjek rrugët e ndryshme dhe të largëta, me qëllim që të mos e sheh askush, sikur të kishte bërë krim apo vepër të shëmtuar dhe jo të ndershme: “Fshihet prej njerëzve, për shkak të asaj të keqeje me të cilën u lajmërua…”

Ai qëndron i luhatur në vetvete mes dy gjërave: “… a do ta mbajë atë, ashtu i përulur”, të pajtohet me realitetin dhe të përulet para fatkeqësisë që i ka ndodhur, apo të lirohet nga përulja e tillë: “… apo do ta mbulojë atë (të gjallë) në dhe”, ta mbulojë të bijën e tij të gjallë në dhe: “Sa i keq është ai gjykim i tyre.”

Sa keq gjykuan ata për këtë krijesë të cilën e dhuroi All-llahu i lartësuar, e që në të shumtën e rasteve gjykimi i dytë (varrosja e tyre gjallë) mbizotëroi të parin.

Shumica e arabëve i varrosën të gjalla bijat e tyre, duke u frikësuar nga varfëria apo përulja dhe turpi që do t`u sillej në të ardhmen, siç ishte rasti me robërimin e tyre (në luftë). Arabët para Islamit, në raste të sulmeve dhe zilisë, i zinin rob bijat dhe vajzat e armiqëve, gjë që nxiste turp për prindërit e tyre.

Të lirohej nga bija e tij për të cilën u lajmërua dhe ta varroste të gjorën të gjallë në dhe?!

Sa gjë e keqe dhe e shëmtuar ishte kjo, sa veprim i marrë dhe injorant, sa gjë e pandërgjegjshme.

Njerëzimi nuk ka mundësi të ekzistojë ndryshe, pos me prezencën e të dy gjinive, meshkujve dhe femrave; mashkullin e lind vajza, ndërsa kur ai të dëshiron të martohet, do ta martojë vajzën, dhe sikur të mos ishtë vajza, nuk do të ishte as njeriu; sikur të mos ishte vajza, do të mbyllej faqja e jetës në përgjithësi dhe do të mbaronte lloji njerëzorë nga harta e ekzistencës: “Dhe me të vërtetë Ai krijoi çiftet - mashkullin dhe femrën.”

Frika ndaj rriskut - furnizimit

Kjo është injoranca e shëmtuar e cila solli në mbytjen e fëmijëve, e në veçanti vajzat, duke u frikësuar nga varfëria apo furnizimi, siç thotë All-llahu i lartësuar: “Ju mos i mbytni fëmijët tuaj nga varfëria...”

Në dhjetë porositë e cituara në suren El-Israë, thuhet: “Ju mos i mbytni fëmijët tuaj nga frika e varfërisë, se Ne ua sigurojmë furnizimin atyre dhe juve, e mbytja e tyre është mëkat i madh.”

Mbytja e tyre paraqet mëkat dhe gabim të madh, sepse me këtë akt është mbytur krijesa që All-llahu ka krijuar, andaj edhe ky veprim konsiderohet krim i shëmtuar: “... se kush e mbyt një njeri (pa të drejtë), pa pasë mbytur ai ndonjë tjetër dhe pa pasë bërë ai ndonjë shkatërrim në tokë, atëherë (krimi i tij) është si t`i kishte mbytur të gjithë njerëzit.”

E çfarë do të ishte halli i atij që ka mbytur shpirtin e pastër pa kurrëfarë njolle dhe faji?! Ka mbytur fëmijën e pafajshëm, fëmijën që nuk ka bërë asnjë krim dhe nuk ka bërë kurrëfarë mëkati!

E çka të thuhet kur vrasësi i fëmijës është prindi i tij, ai i cili obligohet që ta ketë nën mbrojtje fëmijën e tij dhe t’i jep përparësi fëmijës ndaj vetvetes; prindi i cili obligohet që kafshatën e bukës ta nxjerr nga goja e vet dhe t’ia jep fëmijës së posalindur.

Pa dyshim se kur vrasësi i fëmisë është prindi i tij, atëherë krimi është edhe më i shëmtuar, si dhe kur kjo mbytje bëhet për shkak të kafshatës së gojës!

Prindi e mbyt fëmijën e vet, duke u frikësuar nga shtimi i numrit të anëtarëve të familjes dhe zvogëlimi i furnizimit - nga frika se të nesërmen ai fëmijë do të ulet të hajë së bashku me të?!

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, në momentin kur u pyet: “Cili është gabimi më i madh (mëkati më i madh )?”, tha: “T`i shoqërosh All-llahut dikë tjetër, ndërsa Ai të ka krijuar.” Të pranishmit thanë: “Po pastaj?”, kurse ai u përgjigj: “Të mbysish fëmijën tënd duke u frikësuar se do të hajë me ty!”

Ky lloj i motiveve të poshtëra për mbytjen e fëmijut nuk i takon askujt, e të mos flasim për prindin.

Pastaj, ah sikur ta kishte mbytur me një mbytje të shpejtë, t’ia kishte prerë kokën me shpatë e ta qetësonte nga dhimbjet e vdekjes. Por, jo! Mënyra e mbytjes së fëmijut ishte edhe më e ashpër se sa imagjinohej. Prindi e mirrte të bijën e vet për dore dhe shkonte në shkretëtirë, ku groponte një gropë në të cilën e fuste atë të gjallë!!

Athua çfarë guri gjindet në gjoksin e këtij njeriu, i cili vepron në këtë mënyrë me bijën e vet?!

Disa prindër të tillë rrëfyen se, në momentin kur ata po groponin gropën e bijës së tyre, pluhuri kishte kapluar fytyrën dhe mjekrrën e tyre kurse e bija e pastronte të atin nga pluhuri. E bija nuk dëshironte ta sheh prindin e pluhurosur, ndërsa prindi groponte gropën për ta vorrosur atë të gjallë.

Pa dyshim se akti i tillë paraqet krim të paparë, edhe atë duke marrë parasysh të gjitha kriteriumet njerëzore. Ky është një krim i injorancës ndaj njeriut.

Injoranca dëmtoi dhe çrregulloi mendjen e njeriut

Injoranca ishte faktori kryesor që njeriut t’i dëmtohet dhe çrregullohet mendja, andaj edhe e solli deri në atë pozitë që ai të adhurojë atë që nuk duhet adhuruar. Ky njeri adhuroi gurin, i cili nuk sheh as nuk dëgjon, nuk sjell dëm e as dobi; gurin të cilin ai e bëri me duart e veta dhe ia dha formën e dëshiruar, që më pas të ngelë në adhurimin e tij, të përulet para tij, të kërkojë prej tij, të frikohet dhe të ketë shpresë nga ai, ndërkaq vetë ai qe formuesi dhe gdhendësi i tij: “A adhuroni atë që vetë e keni gdhendur. E All-llahu ju krijoi juve edhe atë që e punoni.”

Në këtë mënyrë injoranca e çrregulloi dhe dëmtoi mendjen e njeriut, që më pas të hudhet dhe ta çrregullojë zemrën dhe ndjenjat e tija, dhe ndodhi mbytja e vajzave të gjalla, ndodhi më e shëmtuara, futja e tyre në tokë, të gjalla, mbytja e tyre duke u frikësuar nga varfëria apo furnizimi. Mu për këtë Kur`ani famëlartë thotë: “Dhe kur të pyeten ato vajza të varrosura të gjalla. Për çfarë mëkati ato janë mbytur?!”

Pyetja do t’i drejtohet asaj të gjorës, e cila për së gjalli u varros, pa kurrëfarë mëkati. Pyetja nuk do t’i drejtohet mbytësit, sepse ai nuk do të meritojë të pyetet, nuk do të meritojë të flet dhe të bisedohet me të.

Sa poshtërim i shëmtuar do të jetë ky moment, momenti i kërcënimit të prindërit, vrasësit zullumqarë.

Transmetojnë Abdurraziku, Ibn Ebi Hatim dhe Bejhekiu, se Kajs ibn Asimi, pasi kishte pranuar Islamin, erdhi te i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem dhe tha: “O i Dërguari i All-llahut! Pasha All-llahun, unë kam mbytë vajzat në periudhën e injorancës (thuhet se i kishte mbytur tetë vajzat e tij), andaj, më trego se ç`duhet të bëj?”

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i tha: “Për çdonjërën prej tyre të lirosh nga një rob besimtarë.”

Liro një rob apo robëreshë, sepse të liruarit e një robi apo robëreshe sipas Kur`anit famëlartë llogaritet sikur të kishe ngjallur një njeri. Lirimi i një robi është ngjallje për të.

E bija është begati (ni`met) në Islam

Islami lindjen e foshnjës vajzë e konsideron begati të madhe të dhuruar nga All-llahu i lartëmadhëruar. All-llahu i lartëmadhëruar thotë: “Vetëm i All-llahut është pushteti i qiejve e i tokës; Ai krijon çka të dojë; Ai i falë vetëm femra atij që do, e i falë vetëm meshkuj atij që do. Ose u falë çift, meshkuj e femra, por atë që do e lë pa fëmijë (steril); Ai është i dijshëm, i fuqishëm.”

“Ai i falë vetëm femra atij që do.” Ai i dhuron femra atij që do, duke e konsideruar dhurimin e femrës dhuratë prej Tij, siç dhuron edhe meshkuj të cilët poashtu paraqesin dhuratë të shtrenjtë prej Tij.

Në mesin e muslimanëve është e përhapur se: “Gruaja më e mirë është ajo e cila fillon (në lindje) me vajzë.” Sikur të jenë të udhëzuar nga ajeti kur`anor, ku All-llahu i lartësuar në rend të parë përmend faljen e vajzave, e pastaj të meshkujve: “Ai i falë vetëm femra atij që do, e i falë vetëm meshkuj atij që do.”

Islami lindjen e vajzave e konsideroi begati të dhuruar nga All-llahu i lartëmadhëruar, begati e cila gëzon pa masë shpirtërat e prindërve të sinqertë dhe të devotshëm.

Poeti musliman mbi këtë thotë:

Ajo që më pengon të jem larg vendit,

Për të vajtur për tregti apo për të vrapuar për të gjetur furnizimin,

Është ajo që unë kam vajza të cilat nuk dua t`i lë vetëm,

Dhe assesi nuk ndahem prej tyre,

Nuk dua të ndahem nga ato,

Dua të jetoj me to dhe të jem gjithmonë në mbikqyrje të tyre.

Këto janë emocionet dhe ndjenjat e një besimtari ndaj fëmijëve të vet, e posaqërisht ndaj vajzave..

Sihariq për atë që përgëzohet me bijë - vajzë

Ekzistojnë shumë hadithe të Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, të cilët përgëzojnë me Xhennet ata të cilët furnizohen dhe begatohen me bija - vajza, ata të cilët shprehin durimin e fortë ndaj tyre, shprehin bamirësinë ndaj tyre, nuk i mbysin apo varrosin të gjalla, nuk i dëmtojnë dhe nuk i nënçmojnë ato, si dhe nuk u japin përparësi djemve, ndaj tyre.

Në Sahihul Muslim transmetohet se i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Ai i cili kujdeset për dy vajza deri sa të arrijnë ato moshën e pjekurisë, do të jetë me mua së bashku në Xhennet ”

Besimtari i tillë pa dyshim do të jetë në afërsinë e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.

Gjithashtu, Tirmidhiu transmeton se Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka bashkuar dy gishtat e tij, gishtin tregues dhe atë pranë tij, duke aluduar në afërsinë e këtij besimtari me të Dërguarin e All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.

Aisha r.a. rrëfen: “Erdhi tek unë një grua me dy vajza për të kërkuar sadaka (lëmoshë), ndërsa unë në praninë time kisha tre hurma. Ia dhashë ato tre hurma gruas, ndërsa ajo ua ndau dy bijave të saja nga një kurse të tretën deshi ta marrë për vete, për ta ngrënë. Bijat e saj e kërkuan edhe hurmën të cilën ajo pati ndërmend ta hajë për vete, e ajo e ndau në dy pjesë dhe të dyjave ua dha nga gjysmë. Kur erdhi i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i tregova për atë që më kishte ndodhur me atë grua, kurse ai tha: “Me të vërtetë All-llahu i madhëruar ia ka obliguar me to (me dy bijat e saj) Xhennetin.” Apo siç transmetohet: “All-llahu me to e ka liruar nga Xhehennemi.”

Në hadithe tjera theksohet: “Kushdo që posedon (furnizohet) me tre bija (vajza), (le ta dijë) ato do të jenë mbrojtje e tij nga zjarri i Xhehennemit.”, apo: “Do të jenë për të rrugë e Xhennetit.” Disa nga sahabet e pranishëm thanë: “O i Dërguari All-llahut, po ai që ka dy bija?”

Ai tha: “Edhe ai që ka dy bija.”

Transmetuesi thotë: “Shpresoj që sikur t’i thonim edhe për atë që ka vetëm një, ai do të përgjigjej pozitivisht.”

Në hadithin e transmetuar nga Hakimi (për të cilin vërteton se është hadith sahih), qëndron se i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Edhe ai që ka vetëm një.”

Vështrimi i tillë i këtyre haditheve, paraqet shikimin islam ndaj bijave - vajzave. Ato asnjëherë nuk paraqesin dëshprim, e as që janë bela apo fatkeqësi. Këto mendime ekzistojnë vetëm te disa injorantë të cilët ende bartin shpirtin e injorancës, ndërsa jetojnë në zemrën e islamit.

Njoh disa njerëz të cilët u janë drejtuar grave të tyre, duke ju thënë: “Po qe se nuk do të më lindish djalë, ti je e shkurorëzuar nga unë!!”

Pa dyshim se këta njerëz janë xhahila - injorantë të vërtetë, njerëz të shëmtuar në kokë, sepse, Ai që falë meshkuj dhe femra nuk është kush tjetër, pos All-llahut të lartëmadhëruar dhe fuqiplotë.

Në literaturën islame hasen ngjarje që kanë të bëjnë me njerëz të tillë, njerëz që janë të dëshpruar nga lindja e vajzave. Kështu hasim rrëfimin mbi njeriun e quajtur Ebu Hamza, i cili kishte dy gra. Njëra prej tyre kishte lindur vetëm fëmijë meshkuj, ndërsa tjetra kishte vetëm vajza. I dëshpruar nga gruaja e cila kishte lindur vetëm vajza, ai për çdo ditë i sillte dhurata gruas që kishte lindur vetëm djem, dhe çdoherë rrinte më shumë te ajo se sa te tjetra. Ai për çdo ditë bëhej gjithnjë e më i padrejtë, gjë të cilën e kuptonte edhe nëna e bijave, andaj edhe tha:

Çka ka Hamza që nuk na vie,

Nuk rri në shtëpinë e cila na takon,

I hidhëruar se nuk lindim djem,

Ndërsa ne jemi sikurse toka për bujqit,

Japim fryt atë që ata mbjellin.

Kjo na jep për të kuptuar se gruaja nuk është përgjegjëse për atë se çfarë do të lindë, mashkull apo femër.

Këtë të cilën e tha gruaja besimtare me intuitën e natyrës së vet, e vërtetoi edhe shkenca moderne, se burri është përgjegjës, sipas ligjeve të All-llahut fuqiplotë, mbi gjininë e foshnjës (embrionit).

Gjinia e foshnjës bazohet në spermatozoidin e mashkullit, e jo në qelizën vezë të femrës.

Detyrat dhe obligimet e familjes ndaj bijës - vajzës

Islami si fe madhështore na porosit që të kemi kujdes të madh ndaj bijave. Detyrë e çdo prindi është që në lindjen e vajzës të shpreh gëzim, ashtu siç shpreh edhe për lindjen e djalit. Në ditën e shtatë të lindjes së saj, ai detyrohet të presë kurban, ta emërojë me emër të bukur, si dhe të jep sadaka. Poashtu, në atë ditë, prindi është i detyruar që t’ia lexojë asaj ezanin në veshin e djathtë.

Nëna obligohet me gjidhënësi: “Nënat, ato që duan ta plotësojnë gjidhënien, janë të obliguara t`u japin gji fëmijëve të vet dy vjet të plota.”

Prindit i takon furnizimi i familjes, veshmbathja dhe kujdesi familjar (mbrojtja e tyre), siç i takon edhe edukimi dhe arsimimi i tyre, sepse të kërkuarit e diturisë është obligim si për meshkujt ashtu edhe për femrat.

Shoqërisë i takon që të krijon kushte të volitshme për femrën e cila dëshiron të mësojë, siç krijon kushte për meshkujt të cilët dëshirojnë të mësojnë.

Ne medoemos duhet të krijojmë kushte që femra muslimane të mund të mëson. Në shoqërinë islame hasen gra të cilat ishin dhe janë të njohura si poete, shkrimtare, dijetare, njohëse të fik`hut dhe hadithit.

Dijetare dhe Fakihe të famshme në Islam

Historia islame dëshmon se muhadithinët (njohësit e hadithit) e mëdhenj, pjesën më të madhe të haditheve e transmetuan mu nga gratë të cilat jetuan në kohën e tyre. Në të shumtën e rasteve hasim ata duke thënë: “Më ka treguar një muslimane e mirë, filaneja bija e filanit.”

Hafidh ibn Haxher El -Askelani, komentuesi i librit “Sahihu-l-Buhari”, mbështetjen e tij e gjeti në njërën nga dorëshkrimet e gruas së quajtur Kerime bint Ahmed El-Mervesije.

Dijetari i famshëm Hafidh Dhehebi thotë: “Historia e të klasifikuarit të njerëzve në besnik dhe të akuzuar për mosbesnikëri, nuk njeh se ndonjë grua është akuzuar me gënjeshtër ose mosbesnikëri, ndërkaq, në anën tjetër, të shumtë janë prej burrave të cilët u akuzuan me një gjë të tillë.”

Dijetari i famshëm, El-Hanefi, i njohur me emrin El-Kesani, autor i librit “Bedaiu - Sanai ”, kishte një grua (bashkëshorte) e cila ishte bija e dijetarit të famshëm Semerkandi. Kur ndodhte që Semerkandi të nxirrte fetva për ndonjë çështje, ai e linte që edhe bija e tij, Zejnebja të jepte mendimin e vet. Ai mbështetjen më të madhe e hasi te bija e tij, e cila ishte e njohur me dhënien e fetvave.

Seid bin Mesejjebi kishte rrefuzuar që ta martojë bijën e vet me të birin e Halifes, por kishte vendosur që të bijën ta martojë me një nga nxënësit e tij të varfër. Kjo martesë u vendos me sasi të mehrit prej vetëm se një dirhemi!!

Seid bin Musejjebi shkoi së bashku me të bijën e vet te porta e këtij nxënësi, dhe kur trokiti në derë, nxënësi pyeti: “Kush është?”, ndërsa dijetari iu pergjegj: “Seidi.”

Nxënësi i njohur me emrin Ebi Veda`a e hapi derën dhe u befasua kur e pa Seid bin Musejjebin dhe bijën e tij. Atëherë Seidi i drejtohet atij: “Kjo është nusja jote (bashkëshortja).”

Kur në mëngjes Ebi Veda’a ka dashur të del, ajo e ka pyetur: “Ku je duke shkuar?”, ndërsa ai i është përgjigjur: “Të marrë dituri në tubimin e Seidit.” Atëherë ajo i ka thënë: “Ulu këtu se unë do ta mësoj diturinë e Seidit!!”

Ajo kishte trashëguar tërë diturinë e babait, njëri prej tjetrit, familje e pastër dhe devotshme.

Kështu ishin bijat tona, kur Islami ishte Islam dhe kur muslimanët ishin muslimanë; kur prindërit i edukonin bijat e tyre me edukatë të mirë.

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e veçoi më tepër bijën e vet, Fatimen r.a. duke shprehë më tepër dashuri dhe rrespekt ndaj saj. Kur ajo vinte, ai për te ngrihej në këmbë, e përqafonte dhe e ulte në vendin ku ishte vetë i ulur. Kur ndodhte që ai të udhëtonte, personi i fundit me të cilin përshëndetej ishte ajo: i falte dy rekate namaz në xhaminë e tij dhe pastaj përshëndetej me Fatimen. E njëjta ndodhte edhe kur ai kthehej nga rruga: i falte dy rekate namaz në xhaminë e tij, e pastaj përshëndetej së pari me Fatimen.

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem u tregua shumë i butë dhe i sjellshëm ndaj bijave të veta, si dhe ndaj bijave të bijave të veta.

I tillë ishte i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.

Rrespekti dhe nderimi i bijave është edukatë dhe sjellje islame, është virtyt themelor i Islamit.

T’i zgjedhet bijës bashkëshort i mirë për martesë

Prindërit obligohen që fëmijëve të vet t’u trashëgojnë edukatën dhe sjelljen e mirë, t`u japin dituri të duhur, t`i urdhërojnë për namaz kur ata janë në moshën shtatë vjeçare, si dhe të sillen me ta në mënyrën më të bukur.

Kjo vlen si për mashkullin ashtu edhe për femrën, pos që femra në disa çështje dallon nga mashkulli.

Prindi obligohet që t’ia zgjedhë asaj burrin nga më të mirët, dhe të mos jetë prej atyre të cilëve u interesojnë pasuria, prejardhja, pozita shoqërore, kurse mos t’i jep kujdes aspektit fetar, moralit dhe besnikërisë.

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thotë: “Kur t’u vjen ndonjëri, të cilit ia pëlqeni fenë dhe moralin, për të kërkuar bijën tuaj, martojani atij atë, se përndryshe do të ketë në tokë fitne dhe fesad të gjërë.”

Feja, besnikëria dhe sjellja e mirë paraqesin kriteriumin e vërtetë të bashkëshortit të ardhshëm, sepse njeriu vlerësohet sipas fesë që ka dhe sjelljeve që posedon. A thua ç`vlen njeriu i cili posedon pasuri të madhe, por është pijanec dhe i shëmtuar, dhe nuk posedon kurrëfarë sjellje dhe besnikëri, nuk posedon ndërgjegje në shpirtin e tij? Ky njeri asnjëherë nuk do të jetë burim i kënaqësisë së bijës sate.

Thotë Sha`biu r.a.: “Ai i cili e marton bijën e vet me një fasik (të pandërgjegjshëm), le ta dijë se ka ndërprerë familjen me te.” Ndërsa një tjetër thotë: “Nëse ke ndërmend ta martosh bijën tënde, atëherë bëje ate me një person i cili posedon fe (është fetarë i denjë), sepse ai, nëse e don, do ta nderon dhe rrespekton ate, e nëse e urren, nuk i bën padrejtësi.”

Kjo çështje duhet të shqyrtohet me kujdes të veçantë, sepse, të shumta janë femrat të cilat për çdo ditë po më shkruajnë letra, duke u ankuar ndaj prindërve të tyre, kur ata duan që ta detyrojnë femrën e gjorë që të martohet me dikend që ajo nuk e pëlqen. Detyrimi i tillë, pa dyshim, nuk është i lejuar në Islam.

Medoemos të pajtohemi me pëlqimin e bijës

Ne medoemos jemi të obliguar që të marrim edhe mendimin e bijës me rastin e martesës së saj. I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thotë: “Nuk mund të vihet kurorë pa vendimin e gruas së ve dhe lejen e vajzës. Leja e vajzës është heshtja e saj.”

Gruaja e ve e posedon vendimin e saj në mënyrë deklarative (haptazi), ndërsa te vajza (e pamartuara), duke pasur parasysh turpin e vajzërisë, edhe heshtja e saj konsiderohet shenjë pëlqimi. Ndërsa nëse ajo thotë “Jo”, atëherë mendimi i saj duhet të përfillet.

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e rrefuzoi martesën e një vajze nga Ensarët, Hansa bint Hadad e cila ishte martuar pa pëlqimin e saj.

Një vajzë erdhi te i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem duke i thënë: “O i Dërguari i All-llahut, babai im dëshiron të më martojë me të birin e vëllait tij, por unë nuk e dua (nuk e pëlqej) atë.”

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i tha: “Dakordohu me atë që ka bërë babai yt”, duke e përsëritur këtë disa herë. Mirëpo ajo e rrefuzonte një gjë të tillë, andaj i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e thirri babain e saj, të cilit i tha se vajza e tij kishte plotësisht të drejtë që të zgjidhte.

Atëherë vajza tha: “O i Dërguari i All-llahut! Unë do të pajtohem me atë që ka vendosur babai im, por desha ta di se a kanë diç gratë në këtë çështje (a kanë të drejtë të vendosin). A thua gruaja është e lirë të vendosë vetë, apo duhet ta zbaton atë që dëshiron i ati i saj?”

Babai duhet të konsultohet edhe me nënat e bijave të veta, siç thotë i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: “Konsultoni nënat (gratë tuaja) për bijat e tyre.”

Merr mendimin e saj, sepse ajo më mirë e njeh të bijën e vet; nëna dinë edhe gjëra tjera të cilat ndoshta e pengojnë martesën, siç janë sëmundjet e brendshme apo disa gjëra tjera. Vajza nuk ka guxim të flet haptazi me babain e saj, gjë të cilën ajo e bën me nënën e vet, e cila di çdo sekret dhe imtësi.

Islami nuk dëshiron të vihet kurorë martese pa pëlqimin e të dy palëve, kurorë e cila do të vihet në baza të shëndosha.

Që të tre drejtimet juridike, pos Hanefitëve, kushtëzojnë që në martesën e bijës të jetë prezent babai apo ai që do ta përfaqëson ate, ndërkaq Hanefitë lejojnë që femra ta marton vetveten, me kusht që të jetë e martuar me një person adekuat, e po qe se jo, atëherë kurora e saj është jo valide.

Islami e konfirmoi të drejtën e bijës

Islami e vërtetoi të drejtën e femrës, apo të drejtën e bijës ndaj babait: “Të gjithë ju jeni barinj, dhe që të gjithë do të pyeteni për tufën e juaj.”

Njerëzit e injorancës nuk trashëgonin bijat e tyre nga baballarët, e as që trashëgonin gratë e tyre, pos atyreve që bartnin armë (luftonin). Erdhi Islami dhe e vërtetoi të drejtën dhe meritën e gruas në trashëgimi: “Meshkujve ju takon pjesë nga pasuria që e lënë prindërit e të afërmit (pas vdekjes), edhe femrave ju takon pjesë nga ajo që lënë prindërit e të afërmit, le të jetë pak ose shumë ajo që lënë, ju takon pjesë e caktuar (nga Zoti).”

Islami erdhi dhe vëndoi dispozita dhe norma me të cilat femra mori pozitën e saj të duhur, pasi që më parë ishte femër e cila varrosej e gjallë në tokë.

Nën hijen e flamurit islam ajo u bë e respektuar dhe krenare.

____
pjesa e 4

 Pjesa e katërt :

- Gjithësia është e ngritur mbi ligjin e dualitetit

- Nuk ka murgëri në Islam

- Islami rrefuzon lirinë e plotë të epsheve

- Ai që largohet nga sunneti im, nuk është nga unë (nga rradhët e mia)

- Nga të mirat e kësaj bote, më e bekuara është një grua e mirë

- Hulumto për një grua të mirë

- Disa tradita të gabuara

- Të shikuarit e të fejuarit të fejuarën

- Medoemos duhet të pyesim për gruan (me të cilën do të martohemi)

- Gruaja dhe familja e saj janë të detyruar të pyesin për burrin

Gjithësia është e ngritur mbi ligjin e dualitetit

Vëllezër musliman!

All-llahu fuqiplotë e krijoi gjithësinë mbi ligjin e dualitetit, gjithësi e cila ngritet mbi normën e dualitetit, ku çdo gjë posedon edhe çiftin e vet të kundërt, gjallesat e ndara në femër dhe meshkuj, si dhe bota jo organike e cila ndahet në atë pozitive dhe negative. Dualitetin e tillë e posedojnë edhe thërrmitë më të imëta, siç është atomi, i cili njëherit paraqet elementin kryesor të zhvillimit të gjithësisë, edhe atë duke poseduar pozitiven dhe negativen - elektronet dhe protonet.

Ligjin e tillë, mbi të cilin është ngritur e tërë gjithësia, Kur`ani famëlartë e vërtetoi qysh para katërmbëdhjetë shekujsh: “I pastër nga të metat është Ai që krijoi të gjitha llojet (çiftet) nga çka mban toka, nga vetë ata dhe nga çka ata nuk dinë” dhe “Ne krijuam prej çdo sendi dy lloje (mashkull e femër), që ju të përkujtoni (madhështinë e Zotit).” Ne krijuam prej çdo sendi dy lloje (mashkull e femër) - krijuam mashkullin i cili është i nevojshëm për femrën, siç krijuam edhe femrën e cila është e nevojshme për mashkullin, nevojë e cila ecë drejt ligjit të All-llahut, nevojë natyrore e krijuar vetëm nga All-llahu fuqiplotë. I Lartësuar qoftë Ai i cili në femrën vulosi (thelloi - vuri) fuqinë tërheqëse ndaj burrit, dhe i Cili në burrin vulosi fuqinë tërheqëse ndaj gruas. Përmes fuqisë së tillë tërheqëse mes të dyve arrihet bashkimi dhe martesa, si dhe bëhet afrimi mes tyre, gjë e cila rezulton me ngeljen e llojit njerëzor, deri në kohën e caktuar nga All-llahu për jetën e kësaj toke. Po me këtë ligj njeriu ngritet dhe meriton epitetin e mëkëmbësit.

Nga kjo konkludojmë se, pasi që All-llahu krijoi Ademin a.s. dhe e vendosi për të jetuar në Xhennet, nuk e la të vetëm, sepse, ç`kuptim do të kishte Xhenneti në mungesë të ndonjërit i cili të shoqëron dhe të freskon? A thua ç`kuptim do të kishte Xhenneti, kur njeriu në të do të jetonte i egërsuar, edhe pse në të do të kishte çdo gjë për të shijuar nga ushqimet dhe pijet e ndryshme. Mu për këtë All-llahu i madhëruar për Ademin a.s. e krijoi edhe palën tjetër nga vet ai, d.m.th. nga vet lloji i tij, krijoi bashkëshorten e tij tek e cila do të gjen prehjen e kërkuar: “E Ne i thamë: ‘O Adem, ti dhe bashkëshortja jote banoni në Xhennet dhe hani lirisht nga frutat e tij kah të doni…!”

Nuk ka murgëri në Islam

Nevoja e njeriut për martesë është nevojë natyrore, andaj edhe të gjithë Pejgamberët dhe lajmëtarët e All-llahut ishin të martuar, pos një pakicë e tyre, siç ishin Jahja dhe Isau a.s.. All-llahu i lartësuar thotë: “Ne dërguam edhe para teje të dërguar dhe atyre u mundësuam të kenë gra e fëmijë.”

Edhe disa nga shokët e të Dërguarit të All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, filluan të kenë tendenca dhe aspirata për lënien dhe braktisjen e martesës, edhe atë duke marrë si shembull tendencat dhe aspiratat e paraqitura tek murgërit krishter. Sipas tyre, besimtarë ideal do të ishte ai i cili e braktisë martesën, dhe e braktisë këtë botë dhe kënaqësitë e saja, si dhe i braktisë gratë. Murgërit, të cilët jetuan në shekujt e mesëm, tendencat e tyre murgërie i bazonin në atë se gruaja konsiderohet dhe paraqet fëlliqësirë të veprës së djallit (shejtanit), andaj edhe nuk ngurronin që të largohen edhe nga vet hija e gruas, edhe pse gruaja e tillë do të mund të ishte e motra e tij, nëna apo dikush tjetër.

Para kësaj, filozofia Manevite Persiane kishte mendim se e tërë kjo botë është dëm (sherr), dhe se së shpejti duhet përfunduar jetën në të, kurse shpëtimi nga sherri i tillë nuk realizohet ndryshe, pos me braktisjen e martesës, me qëllim që të ndërpritet lindja e fëmijëve, me çka edhe pas dy apo më shumë gjeneratave do të përfundonte jeta në këtë botë.

Të krishterët filluan ta realizojnë një synim dhe aspiratë të tillë në jetën e tyre të përditshme, derisa nuk erdhi Islami dhe caktoi martesën, ndërkaq refuzoi murgërinë.

Kur disa nga shokët e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e me ta edhe Sa`d ibn ebi Vekasi, kishin kërkuar që t`u lejohet ta braktisin jetën e kësaj bote dhe martesën, ai (Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem) refuzoi një gjë të tillë për ta. Ai poashtu refuzoi edhe të tjerët, të cilët kërkuan leje që t’i ndërpresin emocionet dhe ndjenjat e tyre seksuale. Ata thanë: “Po të na lejonte të bënim një gjë të tillë, do ta bënim ( të ndërpresim ndjenjat seksuale).” Disa të tjerë refuzuan ngrënien e mishit dhe ushqimet e këndshme, me qëllim që të ngulfatin ndjenjat e tyre ndaj gruas. Mbi tërë këtë zbriti fjala e All-llahut të lartëmadhëruar: “O ju që besuat! Mos i ndaloni (mos i bënë haram) të mirat që për ju All-llahu i lejoi (i bëri hallall) dhe mos e teproni, se All-llahu nuk i do ata që e teprojnë ( i kalojnë kufijtë e dispozitave të Zotit).”

Islami rrefuzon lirinë e plotë të epsheve

Islami refuzoi ndërprerjen e jetës së kësaj bote dhe gjithësisë, ashtu siç dëshiroi All-llahu i lartëmadhërur, siç refuzoi edhe murgërinë e të krishterëve, të cilët atë e kishin shpikur, e jo që atyre u kishte ardhur ndonjë lajm i saktë në librat e shpallura. Islami gjithashtu e refuzon edhe lirinë e plotë të epsheve dhe emocioneve, gjë të cilën e konfirmuan disa nga filozofitë e vjetra dhe ato moderne. Një gjë të tillë është duke kultivuar Perëndimi apo civilizimi aktual perëndimorë, civilizimi i materies dhe lirisë së plotë të epsheve: “Leni të rinjtë që të kënaqen dhe të bëjnë atë që ata dëshirojnë”, “Largohuni nga prangat, largohuni nga dëshprimi, konfirmoni lirinë e gruas dhe të burrit, le të kënaqen që të dy me njeri-tjetrin”.

Edhe pse civilizimi i tillë i kaloi kufijtë e lirisë, ai prap se prapë nuk e zgjodhi problemin, sepse ky problem nuk zgjidhet me anë të lirisë së plotë të epshit, përkundrazi, për çdo ditë e më tepër punët janë duke marrë kahje gjithnjë e më negative.

Islami refuzon murgërinë, ashtu siç refuzon edhe lirinë e plotë të epshit.

Ai që largohet nga sunneti im, nuk është nga unë (nga rradhët e mia)

Islami rrefuzon lirinë e plotë të epshit dhe murgërinë, ndërkaq obligon martesën, gjë e cila paraqet lidhje të fortë mes burrit dhe gruas.

Në momentet kur disa nga shokët e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem kishin shprehur dëshirë për ibadet dhe kishin shkuar në shtëpinë e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem të pyesin se çfarë ishte ibadeti i tij, me ç’rast nga gratë e Pejgamberit u ishte thënë se ai një pjesë të natës e kalonte në ibadet ndërkaq një pjesë tjetër pushonte, si dhe se disa ditë agjëronte, e disa tjera jo, i thanë njëri tjetrit: “Ku jemi ne në krahasim me Pejgamberin sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i cili është liruar nga të gjitha gabimet, si ato të mëparshmet ashtu edhe nga ato të mëvonshmet.”

Duke krahasuar se ibadeti i tyre ndaj ibadetit të Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ishte shumë i pakët, njëri prej tyre tha: “Për sa më përket mua, unë do të agjëroj tanë kohën (agjërim të përhershëm) dhe nuk do të ha aspak.”

I dyti tha: “E unë do të falem tërë natën dhe nuk do të pushoj aspak.”

Ndërkaq i treti tha: “Unë do të mënjanohem nga gratë dhe nuk do të martohem.”

I Dërguari i All-llahut, Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i dëgjoi fjalët e tyre, andaj edhe i tuboi njerëzit, dhe u tha: “Unë me të vërtetë i frikohem All-llahut më shumë se ju, dhe jam më i devotshëm se ju, por unë agjëroj dhe ha, falem dhe pushoj, si dhe martohem me gra, andaj, kush largohet nga sunneti im, nuk është nga unë.”

Sunneti i tij është drejtpeshim mes hakut të shpirtit dhe atij të Zotit, mes së mirës së kësaj bote dhe së mirës së botës tjetër: “Zoti ynë na jep të mira në këtë jetë, të mira edhe në botën tjetër…”

Nga të mirat e kësaj bote, më e bekuara është një grua e mirë

Islami, duke konsideruar se nga të mirat më të bekuara të kësaj bote është gruaja e mirë, i ngjalli ndjenjat e martesës, njëherit duke e konsideruar atë si sunnet të të gjithë Pejgamberëve të All-llahut të madhëruar.

Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tha: “Nga më të mirat e kësaj bote, më e bekuara është një grua e mirë.”

Ai gjithashtu tha: “Atë të cilin All-llahu e furnizon me një grua të mirë, e ka ndihmuar në gjysmën e fesë së tij - gjysmën e imanit, andaj le të ketë drojë All-llahun në pjesën tjetër - gjysmën tjetër.”

Në pyetjen se ç`është më e mirë për njeriun të ketë me vete, Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tha: “Gjuhë që gjithmonë përmendë All-llahun, zemër që shpreh falënderim, dhe një grua të cilën kur ai e shikon, gëzohet, ndërkaq, kur diçka urdhëron, respektohet.”

Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tha: “Gruaja më e mirë është gruaja e cila gëzohet kur e shikon bashkëshorti, gruaja që e çon në vend kërkesën e tij me një të thënë, gruaja që në çështjet e nderit dhe pasurisë nuk vepron në kundërshtim me pëlqimin e burrit.”

Çështjet e tilla i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i konsideroi elemente kyçe të kënaqësisë së njeriut dhe begati të dhuruar prej All-llahut të madhëruar. Nga kënaqësitë e njeriut paraqesin katër gjëra: Gruaja e mirë, vendbanimi i mirë, kafsha hypëse e mirë (vetura) dhe fqiu i mirë. Në rast të plotësimit të këtyre elementeve, plotësohet edhe kënaqësia e njeriut, ndërkaq në mungesë të tyre, mungon edhe kënaqësia e njeriut në këtë jetë. Gruaja e keqe, vendbanimi i keq, kafsha hypëse e keqe (vetura) dhe fqiu i keq, janë elemente të moskënaqësisë së njeriut. All-llahu na mbrojtë prej tyre.

Mu për këtë i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tha: “Atij që i ipen katër gjëra, i është dhënë më e mira e kësaj bote dhe botës tjetër: gjuhë që gjithmonë përmendë All-llahun, zemër që falënderon, trup që duron në vështirësi dhe një grua e cila nuk e tradhëton atë në çështje të nderit dhe pasurisë.”

Hulumto për një grua të mirë

Është obligim dhe domosdoshmëri që njeriu për martesë të hulumton një grua të mirë, kurse gruaja e mirë është ajo që është me fe dhe edukatë. Le të mos jetë preokupim kryesor në këtë hulumtim gruaja e pasur, apo një grua nga ndonjë familje e madhe dhe e njohur, ose grua me bukuri të papërshkruar. Jo, këto nuk janë gjërat kryesore për një grua të mirë, por, para së gjithash, hulumto për një grua që është me besim të fortë. Nuk ka dobi nga gruaja me iman të dobët dhe edukatë të keqe.

Mu për këtë i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tha: “Me gruan lidhet kurorë për katër gjëra: Për pasurinë, për fisin, për bukurinë dhe për besimin. Ti gjeje atë që është besimtare dhe do të bëhesh i lumtur.”

Bëje preokupim tëndin gruan e mirë dhe fetare, atë që ta bën jetën xhennet dhe të bën t`i frikohesh All-llahut, atë që t’i plotëson të gjitha të drejtat dhe detyrat, që ta mbron nderin dhe pasurinë kur ti mungon, që të mbron dhe edukon fëmijët e dashur, që ta mbron sekretin tënd.

Hulumto për një grua që është besimtare dhe e edukuar. Nuk është e ndaluar që të jetë e bukur, përkundrazi, është e domosdoshme që të jetë e bukur, me bukuri e cila të bën të gëzohesh kur ti shikon në të. Por, bukuria është diç relative, gjënë të cilën ndoshta ti e sheh të bukur dikush tjetër nuk e sheh të tillë. Mu për këtë, Islami obligon që të dy palët të cilët do të fillojnë jetë të përbashkët, të shihen mes vete. Le të shikon i fejuari të fejuarën, dhe anasjelltas, le ta shikon e fejuara të fejuarin; le ta shikojnë njëri-tjetrin me syrin që është i dërguari i zemrës. Njeriu, në shikim të parë mund të heton diç në zemrën e vet, qoftë pozitive apo negative, andaj duhet që patjetër të shikohet, shikim të cilin njerëzit e lanë pas dore dhe nuk shprehën dot interes për të.

Disa tradita të gabuara

Në disa shoqëri haset liria e plotë e femrave, ku nuk mungojnë as shëtitjet e tyre me të fejuarit nëpër vende të vetmuara, kinema dhe vende zbavitëse, edhe atë duke u parë të kapur dorë për dore, dhe duke bredhë andej-këndej. Një liri e tillë e plotë, në mungesë të aktit të kurorës, pa dyshim se është e ndaluar rreptësisht.

Megjithatë, në disa shoqëri tjera ekzistojnë tradita të cilat nuk lejojnë që i fejuari ta shohë të fejuarën (bashkëshorten e ardhshme), shoqëri ku femrës i lejohet të shkuarit në shkollë, univerzitet, treg dhe vende tjera publike, si dhe të shkuarit jashtë vendit, ku të gjithë njerëzit e shohin, pos njërit që nuk guxon ta drejton shikimin e vet kah ajo, e ai është i fejuari i saj (bashkëshorti i ardhshëm i saj). Në disa raste ndodh që të fejuarit nuk i lejohet ta shohë të fejuarën e tij edhe pas nënshkrimit të aktit të kurorës, deri natën e nusërisë (dhëndërisë). Edhe pse në kohët e fundit në disa mjedise lejohet të përcjellurit e fotografisë, megjithatë fotografitë nuk përcjellin realitetin e saktë, sepse, sa njerëz kanë hetuar ndryshim të plotë me realitetin e fotografisë. Sa të rinj kanë dështuar natën e dhëndërisë, kur nuk kanë hasur në fytyrat e vërteta të fotografive që kanë parë, dhe kanë ngelur të befasuar nga fytyrat që janë gjetur para syve të tyre. Gjendja e tillë për ta paraqet befasi të plotë dhe tronditje të papërshkruar. Të tillët gjendjen e tillë fillojnë ta analizojnë në vete, ditë pas dite, javë pas jave, muaj pas muaji, vit pas viti, deri sa të arrinë në përfundimin e martesës së tyre përmes shkurorëzimit - hallallit më të urrejtur te All-llahu i madhërishëm. Çështjen e tillë është dashur që ta shqyrtojmë dhe shërojmë qysh më parë, duke filluar prej asaj që e parasheh Islami, shikimin e të fejuarve mes vete.

Edhe pse nuk mungon respekti ynë ndaj traditave, duhet patur parasysh traditat të cilat mund të jenë të dëmshme dhe të padëshiruara, dhe të cilat janë në kundërshtim me atë që parasheh Islami, andaj medoemos duhet t`u bëjmë ballë traditave të tilla, sepse ato nuk janë të zbritura nga All-llahu i madhëruar.

Traditat e tilla, të shpikura nga vet njerëzit, pranojnë ndryshim dhe ndërrim. Nëqoftëse edhe vetë fetvatë e dijetarëve islam pësojnë ndryshim me ndryshimin e kohës dhe vendit, atëherë ç`mbetet për traditat e njerëzve. Pa dyshim se sot gjendemi në një kohë dhe periudhë tjetër kohore, dhe gjendemi në rrethana që dallojnë nga ato të mëparshmet. Në kohën moderne e shohim gruan të arsimuar, gruan e cila hyn në zgjedhje të ndryshme, qofshin ato parlamentare apo zgjedhje tjera, gruan e cila ballafaqohet me burrin dhe lufton për pozita të ndryshme me të, gruan e cila është pjesëmarrëse dhe anëtare e kuvendeve të universiteteve dhe fakulteteve të ndryshme, në parlamente etj.

Medoemos duhet të kemi parasysh zhvillimin e traditave tona, e assesi nuk duhet t`i ngurtësojmë ato, e të themi se janë nga të parët tanë (baballarët)!

Të shikuarit e të fejuarit të fejuarën

Patjetër jemi të detyruar që të lejojmë që i fejuari ta sheh të fejuarën e vet, dhe të lejojmë që e fejuara të shohë të fejuarin. Kjo njëherit është edhe ajo me të cilën erdhi Islami.

Kur Mugire ibn Sha`b erdhi te Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem dhe e lajmëroi se ishte fejuar me një grua prej Ensarëve, Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e pyeti: “A e ke parë?”, kurse ai tha: “Jo” Atëherë Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i tha: “Shko dhe shihe atë, sepse kjo mund të jetë shkak për vazhdimësinë e martesës mes juve.”

Shikimi reciprok i bashkëshortëve të ardhshëm nxit dashuri, vazhdimësi të martesës dhe pëlqim të dyanshëm. Një gjë të tillë e urdhëroi Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem Mugiren dhe të tjerët. Një sahabi tjetër i tha: “Shko shihe, sepse në sytë e grave ensare mund të vihet re diçka” (sytë e ensareve nuk janë sikurse sytë e grave kurejshe, e ndoshta nuk të pëlqen lloji i tillë i syve).

Medoemos duhet të udhëhiqemi sipas sunnetit të Pejgamberit tonë, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem dhe sunnetit të sahabëve r.a.

Ibn Abdull-llahu thotë se ishte fshehur nga gruaja e tij e ardhshme pas një druri, derisa e kishte parë dhe e kishte pëlqyer, e e kishte kërkuar. Kjo na bën me dije se lejohet të shikuarit e të fejuarës, edhe në qoftë se ajo për këtë nuk dinë asgjë. Të shikuarit e të fejuarës assesi nuk guxon të nxitë plagë të ndjenjave, siç do të kishte mundësi të ndodhë në thirrjet zyrtare, ku të shikuarit bëhet në prezencën e të gjithëve, babait, nënës, vëllezërve etj, e pas kësaj nuk pëlqehet nga ana e të riut. Pa dyshim se një gjë e tillë nxit plagë në ndjenjat e femrës dhe nxit ndikim të keq. Këtë (të shikuarit e jashtëm - nga jashtë) do të kishim mundësi ta shërojmë me anë të planifikimit, përmes shokëve dhe familjeve.

Të shikuarit nuk nënkupton vetëm se fytyrën, trupin apo dukjen e jashtme… Jo, të shikuarit nënkupton shikim personal të çdonjërit, takim i dyanshëm dhe bisedë mes tyre, sepse ndodhë që të mos pëlqehet zëri, të jetë zë që del nga hunda apo të ngjashëm me të, ose mund të ndodhë që në mendjen e tyre të haset diç që nuk pëlqehet, të jetë burrë llafazan apo grua llafazane, apo që nuk kupton fare.

Të shikuarit e njëri-tjetrit nuk nënkupton vetëm të shikuarit e fytyrës apo trupit, por nënkupton diçka më përfshirëse, sepse qëllimi i të shikuarit të njëri-tjetrit është njohja personale përmes takimit të tillë.

Medoemos duhet të pyesim për gruan (me të cilën do të martohemi)

Martesa në Islam konsiderohet gjë me rendësi të veçantë, të cilën Kur`ani famëlartë e emëroi me fjalën “Besa e fortë”, siç e emëroi edhe Pejgamberllëkun me një emër të tillë: “…dhe prej tyre (pejgamberëve) morrëm besën e fortë.” Mbi lidhjen martesore, Kur`ani famëlartë tha: “Dhe si mund të merrni atë, kur njëri-tjetrit iu keni bashkuar (në një shtrat) dhe kur ato kanë marrë prej jush një besë të fortë.”

Martesa është lidhje, për të cilën Islami shpreh kujdes të veçantë, duke dashur që lidhja e tillë martesore të fillojë me syçeltësi dhe sinqeritet, e assesi me tradhëti dhe dyshim, në mënyrë që të jetë lidhje e fortë dhe e përqëndruar.

Medoemos duhet që të dy palët të njihen mirë mes vete; burri është i obliguar të pyesë për gruan të cilën dëshiron ta martojë, si dhe të pyesë për familjen dhe rrethin ku ajo jeton, e assesi të mos mashtrohet përmes pamjeve të jashtme të zbrazëta.

Në shumë hadithe të Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tërhiqet vërejtja për gratë të cilat janë të bukura, mirëpo janë të rritura në vende të fëlliqura. Kjo i ngjan pemës së bukur e cila është kultivuar në vende të papërshtatshme dhe rreth të ndotur.

Ke kujdes që të mos mashtrohesh nga pamjet e jashtme, e që pastaj të përjetosh bela dhe fatkeqësi. Hulumto për një rreth të mirë dhe për një grua të mirë dhe të bekuar, sepse vendi i mirë kultivon vetëm se gruan e mirë, kultivon femrën e mirë; njeriu llogaritet bir i rrethit dhe bir i familjes.

Edhe pse në disa raste hasen gjëra që janë jashtë të zakonshmes dhe ka përjashtime, prap se prap njeriu duhet të veprojë me atë që është e njohur dhe e përgjithshme.

Gruaja dhe familja e saj janë të detyruar të pyesin për burrin

Siç është detyrë e burrit të pyesë për gruan, njashtu është detyrë edhe për gruan dhe familjen e saj që të pyesë për burrin e saj të ardhshëm. Nuk duhet të jetë preokupim i tërë i tyre se i biri i kujt është ai, i biri i filanit të filanit, sepse ndoshta babai i tij mund të jetë njeri i mirë, ndërsa i biri të jetë njeri i keq, siç shohim në shumë vende të ndryshme një gjë të tillë. Ndodhë që prindi të mos ketë pasë kujdes të madh për birin e tij, andaj edhe është bërë ai njeri shkatërrues dhe çrregullues. All-llahu na ruajtë. Siç ndodhë ta ketë përfshirë atë shoqëria e keqe dhe ta ket prishur, e për këtë të mos dijë asgjë prindi.

Le të mos jetë preokupim i tyre se sa ka trashëguar ai nga babai i tij, sa milion posedon, sa janë të ardhurat e tij në bankë; le të mos jetë preokupim i tyre paga e tij mujore… Edhe pse nuk ndalohen që të pyesin për këto gjëra, para së gjithash le të pyesin: Sa është ai djalë fetarë - besimtarë? Sa është i moralshëm? Çfarë sjellje posedon? Çfarë është lidhja e tij me Zotin e tij? Çfarë janë raportet e tij me vëllezërit e tij? Çfarë është sjellja e tij me njerëzit në tërësi?

Çdonjëri tregohet përmes biografisë dhe jetës së tij dhe asgjë nuk mbetet pa u shfaqur, edhe në qoftë se mundohet që prej tjerëve ta mbulon atë.

Rrobet e syfaqesisë shfaqin atë që është ndër të - e kur mundohesh të mbulohesh me të, ato të shfaqin të zhveshur.

Pyet për njeriun dhe mundohu ta njohësh atë përmes të vërtetës dhe realitetit; pyet për të ata që e njohin, ata që dinë se ku gjendet dhe ku është.

Në kohën e halifes Omer r.a. një njeri kishte ardhur për të dëshmuar për korrektësinë dhe mirësinë e një njeriu tjetër, kurse Omeri e kishte pyetur: “A je ti fqiu i tij i afërt, i cili di hyrjen dhe daljen e tij?”, ndërsa ai iu kishte përgjigjur: “Jo.”

Pastaj Omeri e kishte pyetur: “A mos vallë ke udhëtuar me të në ndonjë udhëtim të gjatë dhe ke zbuluar moralin e tij?”, kurse ai kishte thënë: “Jo.”

Omeri prapë e kishte pyetur: “A mos vallë ke bashkëpunuar me të përmes dinarit dhe dirhemit - ku shihet devotshmëria e njeriut dhe lakmia e tij?”, e ai i kishte thënë prap: “Jo.”

Omeri në fund e kishte pyetur: “Me siguri e ke parë në xhami duke e prekur mus’hafin, duke lexuar Kur`an, duke ngritë dhe ulë kokën e tij?”, e ai i ishte përgjigjur: “Po, o emiri i muslimanëve.”

Atëherë Omeri i kishte thënë: “Shko, se ti nuk je prej atyreve që e njohin! Dhe më sjell dikë që e njeh atë mirë. Mos vallë vetëm se e ke parë në xhami duke prekur mus’hafin dhe duke lexuar Kur`an thua se është njeri i mirë? Jo, por doemos duhet të jesh i njohur me moralin (edukatën) dhe besimin e tij.” Mbi këtë, i Dërguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thotë: “Martojeni vajzën me atë që do t`ua kërkonte, nëse do të ishit të kënaqur me sjelljen dhe fenë e tij. Po s`ia dhatë, do të shkaktohej ndonjë intrigë dhe grindje e madhe.”

Me rendësi të veçantë janë feja dhe morali i tij, sepse nuk mjafton që njeriu të jetë vetëm se prej atyre që falin pesë kohët e namazit, ndërkaq, ndoshta posedon moral të keq, hidhërues, është person i cili për gjënë më të imët hidhërohet, koprrac që nuk jep atë që i takon për të dhënë, ziliqar ndaj njerëzve dhe urrejtës i tyre.

Me të tillët, sa do që ata të falen dhe agjërojnë, shoqërimi nuk sjell dobi.

_____________
pjesa 5

- Themelet e institucionit të ri

- Zgjedhja e mirë dhe e bekuar

- Mehri, e drejtë e parë e gruas

- Mehri më i mirë është më i lehti dhe më i pakti

- Dasma dhe shpallja e martesës

- Rregullat dhe bazat e martesës dhe bashkëshortësisë

- Çoni jetë të mirë me to

- Më i miri prej jush është ai i cili është më i miri për gruan e tij (familjen)

- Detyrë e burrit është të jetë i sjellshëm dhe i butë ndaj bashkëshortes

- E drejta seksuale

Themelet e institucionit të ri

Vëllezër musliman!

Gruaja është bashkëshortja të cilën All-llahu fuqipotë e krijoi që të jetë prehje në shtëpi dhe themel i dashurisë dhe mëshirës. All-llahu i madhëruar në Kur`anin famëlartë thotë: “Dhe nga faktet (e madhërisë së) e Tij është që për të mirën tuaj, Ai krijoi nga vet lloji juaj palën (gratë), ashtu që të gjeni prehje tek ato, dhe në mes jush krijoi dashuri e mëshirë. Në këtë ka argumente për njerëzit që mendojnë.”

All-llahu i lartësuar e bëri krijimin e gruas një nga faktet dhe argumentet e Tij, ashtu siç bëri argument dhe fakt krijimin e Tokës dhe qiejve. Ai poashtu krijoi njeriun nga dheu, dhe e bëri fakt nga faktet dhe argumentet e Tij, si dhe bëri që të dy palët (gruaja dhe burri) të jenë të bashkuar në “besë të fortë” në sheriatin që rrjedh nga All-llahu fuqiplotë.

Gruaja braktisë babain, nënën, vëllezërit dhe të gjithë të afërmit tjerë, për t`ju bashkangjitur burrit, dhe të njëjtën e bën edhe burri, vetëm e vetëm për të qenë së bashku një bashkësi e re dhe një institucion i ri, i ngritur mbi themelet e lidhjes së shenjtë të cilën All-llahu i lartëmadhëruar e quajti “Besë e fortë”

Jeta e re e tillë, medoemos duhet të jetë e ngritur në baza të shëndosha dhe themele të forta, që të mos lëkundet asnjëherë dhe të mos kenë mundësi t’i bëjnë dot gjë as erërat, as stuhitë e forta!

Zgjedhja e mirë dhe e bekuar

Zgjedhja e mirë dhe e bekuar do të jetë vetëm atëherë kur të fillojmë me emrin e All-llahut dhe bereqetin e Tij, kur burri zgjedh gruan e mirë dhe të bekuar, dhe kur gruaja dhe familja e saj zgjedhin burrin e mirë dhe të bekuar. Poashtu, zgjedhja e tillë fillon me istihare (duke falur namazin e përcaktimit të zgjedhjes) dhe konsultim, sepse nuk ka humbur gjë ai që falë namazin e tillë, e as që është penduar ai që këshillohet dhe konsultohet. Njeriu është i obliguar që për çdo çështje me rëndësi të kërkojë zgjedhje të mirë nga Krijuesi, ndërkaq të konsultohet me krijesën. Ai obligohet të falë namazin e istihares, namaz i cili përbëhet prej dy rekatesh, pas të cilit pason duaja e njohur dhe e transmetuar në dy librat më të besuara të hadithit, Buhari dhe Muslim, ku i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thotë: “O All-llahu im, unë kërkoj të zgjedhish me dijen Tënde dhe të caktosh me caktimin Tënd, dhe kërkoj të më dhurosh nga dhuntia Yte e madhe. Ti je Ai që cakton e jo unë, Ti je Ai që di e jo unë, dhe vetëm Ti je njohës i të fshehtave. O All-llahu im, nëse martesa ime me filanen, bijën e filanit (ndërkaq ajo thotë: me filanin, birin e filanit) është e mirë për mua në fe, në jetë dhe pasojat që vijnë prej saj (prej tij), ma bën të mundshme atë, ma lehtëso, pastaj edhe ma beko atë. E nëse kjo çështje është e keqe për mua në fe, në jetë dhe pasojat që vijnë prej saj (prej tij), më largo mua prej kësaj dhe ma mundëso hajrin kudo që të jetë ai, dhe pastaj më bën të jem i kënaqur me të.”

Namazi i tillë bëhet me shkas që All-llahu ta udhëzojë atë në çështjet më të mira dhe më të bekuara, dhe nuk është e domosdoshme që pas namazit dhe duasë së tillë të shihen ëndërra apo diç të ngjashme, por me rëndësi është që t`u qasemi çështjeve me zemër dhe gjoks të hapur, dhe me lehtësi të dhuruar prej All-llahut, sepse lehtësimi i çështjeve argumenton bereqetin e All-llahut të madhëruar.

Ai gjithashtu obligohet që edhe të konsultohet me të tjerët, me njerëzit të cilëve u beson në mendime, emanet (besnikëri) dhe fe. Ai nuk duhet ta konsultojë atë që hamendet, e as që duhet t’i konsultojë ata që nuk ia duan të mirën, apo ata që nuk posedojnë fe. Të tillët nuk konsultohen, e as që u lihet diç në emanet, qoftë ajo çështje fesë apo e botës. Jemi të obliguar që të konsultohemi me njeriun i cili din të orientojë, me njeriun që është besnik, me atë që e thotë të vërtetën për hirë të All-llahut dhe duke pasë dronë vetëm Atij. Mendimet e tij janë të logjikshme, të shprehura me butësi dhe fjalë të mira.

Fatime bint Kajs e konsultoi të dërguarin e All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem kur për martesë e kishin kërkuar dy nga shokët e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, njëri ishte Muavije ibn ebi Sufjan kurse tjetri Ebu Xhehm.

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i tha: “Për sa i përket Muavijes, ai është i varfër, nuk ka pasuri dhe nuk posedon dot gjë, pasurinë e ka të babait, ndërkaq, Ebu Xhehmi është njeri i cili asnjëherë nuk e lëshon shkopin nga qafa (është njeri i cili çdo punë e kryen me shkop).”

Fatime bint Kajs nuk u martua për asnjërin nga ta, por u martua me Usame bin Zejdin.

Në këtë mënyrë duhet konsultuar njeriu.

Mehri, e drejtë e parë e gruas

Pasi të mbarojë martesa dhe lidhja e kurorës, edhe atë me emrin e All-llahut dhe bereqetin e Tij, pasojnë të drejtat dhe obligimet e njërit bashkëshort ndaj tjetrit.

E drejta e parë nga të drejtat e gruas, është e drejta që duhet plotësuar nga ana e burrit. Kjo e drejtë është Mehri - garanca e kurorës dhe dhurata, siç thotë All-llahu i madhëruar në Kur’an: “Grave jepnu dhuratën e kurorës së tyre (nikahun) më të mirë, e në qoftë se ato nga vullneti i vet ju falin diçka nga ajo, atëherë hane atë hallall të mirë.”

Sasinë e mehrit - dhuratës së kurorës - në kohën e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e hasim të ndryshme, siç hasim thënien e të Dërguarit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thënë shokut të tij: “Kërko të gjesh (për dhuratë nikahu) qoftë edhe një unazë prej hekuri.” Megjithatë, sahabiu i ndershëm nuk pati mundësi të gjejë dot as unazë prej hekuri, për ç’arsye Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e martoi me atë që kishte me vete nga suret e Kur`anit famëlartë, atë që ai e kishte nxënë përmendësh nga Kur`ani, edhe atë duke i thënë: “Të martuam ty me atë që ke mësuar përmendësh nga Kur`ani (domethënë, e ke për detyrë t’ia mësosh bashkëshortes tënde atë që di nga Kur’ani).”

Mehri i tillë është mehër shpirtëror, e assesi material. Andaj dijetarët islam thanë: “Nuk ekziston sasi minimale e mehrit.”

Ekzistojnë raste të martesës me 400 dhe 500 dirhem, siç ekzistojnë raste të martesës me 4000 dirhem.

Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e martoi Ummu Habiben, bijën e Ebu Sufjanit, pasi që burri i saj kishte reneguar nga feja islame (All-llahu na ruajtë), ndërsa ajo kishte mbetur vetëm. Ajo gjendej në Abisini, pasi kishte emigruar në atë vend së bashku me bashkëshortin, ndërkaq Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e nderonte pasi që ajo gjendej larg vendlindjes dhe se ishte bijë e zotëriut të Kurejshëve, Ebu Sufjanit.

Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i dërgoi letër Nexhashiut, në të cilën i shkruante që ta martojë Ummi Habiben për të (Pejgamberin). Nexhashiu e nderoi Ummi Habiben e cila u gëzua pa masë për ofertën e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, duke i dhuruar asaj dhurata me sasi prej 4000 dirhemësh, si dhe përgatitje tjera.

Ekzistojnë raste të martesës edhe me një pancir (mbulojë për mbrojtjen e trupit). I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, kur e martoi bijën e vet më të dashur, Fatimen me Aliun r.a., i tha atij: “Ç`ke me vete?”, ndërkaq, pasi Aliu nuk kishte pasuri, iu përgjigj: “Kam pancirin mbrojtës në të cilin thehen shpatat.” Atëherë Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i tha: “Atëherë, jepja asaj atë mburojë.”

A thua çfarë do të bënte një grua me mburojën e tillë, pos që rasti i tillë na bën të kuptojmë se mehri është dhuratë simbolike, sepse ekzistojnë raste kur i Dërguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem martoi disa nga shokët e tij pa kurrfarë sasie të mehrit.

Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i tha një sahabiu: “A do ta martosh filanen? A pranon që ta kesh për bashkëshorte?”

Sahabiu tha: “Po , o i Dërguari i All-llahut.”

Pastaj i tha gruas: “A do të martohesh për filanin.”

Gruaja tha: “Po, o i Dërguari i All-llahut .”

I Dërguari i All-llahut i bashkoi ata dy pa mos e obliguar aspak mehrin.

Pas përfundimit të paqes së Hudejbisë, çdonjërit që ishte pjesmarrës në paqen e tillë u takoi nga një pjesë e tokës së Hajberit, tokë e cila u takoi muslimanëve pas fitores së tyre ndaj jehudëve të atij vendi. Edhe sahabiut të lartëpërmendur i takoi një pjesë në Hajber, e pasi iu afrua atij vdekja tha: “Me të vërtetë Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem më martoi me filanen duke mos paguar dot gjë nga mehri për te. Ju dëshmoj se mehri i saj është pjesa ime e tokës së Hajberit.” Më vonë gruaja e tij ndershme e kishte shitur këtë tokë në vlerë prej 100 mijë dirhemësh.

Filloi me asgjë, kurse mbaroi me 100 mijë dirhem.

Mehri më i mirë është më i lehti dhe më i pakti

Sidoçoftë, i Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e lavdëron sasinë e lehtë dhe të pakët të mehrit, duke thënë: “Më e mira e mehrit është më e pakta.”

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem nuk dëshiron që njerëzit t’i detyron në gjëra të padëshiruara, ashtu siç veprojnë disa njerëz në kohën moderne, njerëz të cilët e teprojnë në sasinë e mehrit, e me këtë e pengojnë rrugën e hallallit dhe martesës. Njerëzit janë ata të cilët ia vështirësuan vetes rrugën, të cilën All-llahu e bëri të lehtë për ta. Mu për këtë, i thërrasim muslimanët që t’i lehtësojnë shtrenjtimet në mehrin e vajzave të tyre.

Omeri r.a. qëndroi në minberin e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem dhe thirri njerëzit në lehtësimin e mehrit duke thenë: “Po të ishte nderë në këtë botë ose shpërblim në botën tjetër, me siguri se më i vlefshmi për të do të ishte vet Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, mirëpo ai nuk dha mehër për ndonjërën nga gratë e tija më tepër se 400 ose 500 dirhem, po as që martoi ndonjërën nga bijat e tija me këtë sasi apo më tepër se kjo. Ai e martoi Fatimen r.a. duke pranuar për mehër mburojën e Aliut r.a.”

E drejtë e parë e gruas është mehri. Në momentin e parë kur burri hynë me gruan e tij, asaj i takon i tërë mehri, e në qoftë se nuk hynë me të, gjysma e mehrit: “E nëse i lëshoni ato para se të kontaktoni, por u keni pas caktuar atyre një caktim (kurorës), atëherë duhet t`u jepni gjysmën e asaj që e keni caktuar, përveç nëse ato ju falin ose ju falë ai në duart e të cilit është lidhja e kurorës.”

Në qoftë se burri vdes para se të ketë kontakt me gruan e tij, asaj i takon i tërë mehri. Këtë e obligon Islami .

Në disa vende të botës, siç është India, gruaja është ajo e cila duhet të paguajë sasi të pasurisë për burrin. Për fat të keq, edhe muslimanët në Indi, Pakistan, Bangladesh dhe në disa vende tjera pasuan rrugën e politeistëve, duke bërë që bija muslimane të jetë ajo e cila do të paguajë sasinë e pasurisë për burrin, edhe atë duke marrë parasysh se cilës familje i takon (sasia e mehrit varet nga shtresa familjare). Në disa raste burri është ai i cili kërkon nga babai i bijës shtëpi, banesë apo vilë. Në qoftë se dikush ka më tepër bija, ato paraqesin barrë dhe fatkeqësi për të.

Pa dyshim se një gjë e tillë nuk është prej Islamit, sepse gruaja është ajo e cila merr: “Grave jepnu dhuratën e kurorës së tyre më të mirë…”

“Më të mirë” - ka për qëllim dhuratën më të bekuar dhe dhuratën e dashur : “…e në qoftë se ato nga vullneti i vet ju falin diçka nga ajo, atëherë hane atë hallall të mirë.” Pasiqë mehri është e drejtë ekskluzive e femrës, asaj i takon që nga vullneti i vet t`i falë diçka burrit apo babait.

Babait nuk i takon assesi që të merr mehrin e bijës tij, edhe pse disa prindër e bëjnë një gjë të tillë, dhe mu për këtë disa prej tyre e shtrenjtojnë sasinë e mehrit, sepse në këtë rast ata janë fitues. Një gjë e tillë, pa dyshim, nuk është e lejuar dhe e pengon martesën e bijës, gjë e cila sjell që bija të mbetet e pamartuar në shtëpinë e babait, e pa dyshim se një gjë e tillë është zullum dhe padrejtësi.

Dasma dhe shpallja e martesës

E drejtë e gruas është mehri, i cili i takon vetëm asaj, siç është e drejtë e saj që në momentet kur burri dëshiron të hyjë me të, të shpallë martesën e tyre. Mu për këtë Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tha: “Shpalleni martesën tuaj dhe bini dajres (për dasëm).” Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e lejoi rënien e dajres, po bile edhe e pëlqeu një gjë të tillë në këso raste, me qëllim që të jetë kjo njohje e njerëzve për një gjë të tillë të cilën Islami e lavdëron, nxitë dhe në të cilën thërret.

Aisha r.a. kishte martuar një vajzë nga të afërmit e saj me një burrë nga ensarët, ndërkaq Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e kishte pyetur: “Aishe, a pati te ta dëfrim, sepse ensarët janë popull që u pëlqen dëfrimi.” Ensarët ishin popull të cilit i pëlqente dëfrimi dhe kënga, kurse Aisha r.a. iu përgjigj: “Jo, o i Dërguari i All-llahut, nuk pati kurrfarë dëfrimi.” Ai atëherë tha: “Po përse nuk dërguat bashkë me nusen ndonjë vajzë të këndojë!”

Vëreni këtë shpirt të mirë dhe tolerant të Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Ai nuk dëshiron martesë të heshtur, por dëshiron martesë të shpallur në të cilën është shfaqur gëzimi dhe dëfrimi.

E drejtë e gruas dhe e burrit është që të dy të jenë të kënaqur me martesën dhe dasmën e tyre, si dhe të shfaqin këngë duke i rënë dajreve, duke mos e tepruar dhe duke mos tejkaluar kufijtë e hallallit në haram, siç bëjnë sot disa njerëz të cilët për dasmat e tyre thërrasin këngëtare dhe grupe vallëzuese e me këtë tejkalojnë kufijtë. Jo… medoemos veprat tona duhet të ngelin të kapura për Islamin, të lidhura për urdhërin e hallallit dhe haramit, dhe nuk guxojmë të tejkalojmë kufijtë e hallalit e të kalojmë në haram.

Rregullat dhe bazat e martesës dhe bashkëshortësisë

Në momentin kur burri përgatitet për të hyrë me gruan e tij në bashkëshortësi, duhet patur parasysh disa rregulla të parapara. Ai hyrjen e tij duhet filluar me Bismilah (me emrin e All-llahut) dhe me lutje (dua). Pos tjerash, ai falë dy rekate namaz së bashku me bashkëshorten, apo falin namazin e jacisë së bashku, sepse të kënaqurit me hallall nuk do të thotë braktisje apo lënie të farzeve. Si do të ishte e mundshme që njeriu të hyjë në këtë natë me bashkëshorten e tij, ndërsa ka lënë farzin e All-llahut?!

Ai medoemos duhet t’ia bëjë me dije bashkëshortes së tij se ata dy janë duke formuar një shtëpizë muslimane, kurse shtëpia muslimane në rradhë të parë ngritet mbi farzet e All-llahut, në të respektuarit e tyre dhe në ruajtjen e kufijve të hallallit dhe haramit. Rregull i parë i shtëpisë së ardhshme do të jetë namazi, e mu për këtë është sunnet që burri posa të hyjë te bashkëshortja e tij ta ve dorën e tij të djathtë në kokën e gruas dhe të thotë: “All-llahu im, kërkoj prej Teje të mirën e saj dhe kërkoj mbrojtje nga e keqja e saj.” E drejtë e gruas është që edhe ajo të thotë një gjë të tillë.

Çdo gjë në Islam fillon me emrin e All-llahut, dhe çdo gjë që fillon pa emrin e Tij është vepër e shëmtuar, po bile edhe marrëdhëniet bashkëshortore. Në momentet kur burri kryen marrëdhënie seksuale me gruan e tij, ai nuk duhet të harrojë të përmendurit e All-llahut të madhëruar. Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thotë: “Kur dikush dëshiron të ketë kontakt me gruan e tij, le të thotë: “O All-llahu im, largoje shejtanin prej nesh dhe largoje shejtanin nga ajo me të cilën do të na furnizosh”, sepse kur do të vijë për të lindë foshnja, atë e mbron All-llahu nga shejtani.”

Me lutjen e tillë duhet bashkuar materja me shpirtin, duhet bashkuar jeta me dhikrin e All-llahut.

Kjo është çështja e njeriut musliman.

Çoni jetë të mirë me to

Pas kësaj, e drejtë e gruas është jeta e mirë me të, apo thënë më mirë, kjo është e drejtë e të dy bashkëshortëve. All-llahu i madhëruar thotë: “Çoni jetë të mirë me to. Nëse i urreni ato, bëni durim, pse ndodh që All-llahu të japë shumë të mira në një send që ju e urreni.”

Jeta e mirë nënkupton shumë gjëra, ndër të cilat është edhe shpenzimi i mirë dhe i bekuar në familje: “I ati i fëmijës është i obliguar për furnizimin dhe veshmbathjen e tyre (gruas) ashtu siç është rregulli.”

Pa dyshim se jeta e mirë dhe e begatshme varet edhe nga burri në burrë, apo nga rrethi në rreth: “… pasaniku sipas mundësisë së tij dhe i varfëri sipas mundësisë së tij.”

Pasanikut i takon që të banojë në shtëpi që i takon pozitës dhe vendit të tij, ndërkaq të varfërit nuk i kërkohet një gjë e tillë, pos sipas mundësisë: “All-llahu nuk e obligon asnjë njeri përtej mundësisë së tij.”

Çdo njeri duhet të sillet sipas mundësive që ka, ai i cili posedon mundësi që të banon në vilë, duhet banuar në vilë, e nëse ka mundësi për pallat, atëherë le të banon në pallat, nëse është udhëheqës i lartë. Çdo njeri duhet të sillet sipas mundësive reale që ka. Nuk i lejohet të pasurit që të ngushton shpenzimin ndaj gruas së tij, ndërkaq as nuk i lejohet të varfërit që ta vështirëson gjendjen e vet, dhe nuk është mirë që gruaja të kërkojë nga burri atë që ai nuk e posedon dot, duke dashur të jetë si gruaja e filanit dhe filanit.

Burri obligohet që të shpenzon në shtëpinë bashkëshortore, në haje, pije, veshmbathje dhe vendbanim, si dhe në tërë atë që kërkon rrethi dhe tradita e pasur, vetëm e vetëm të arrihet jeta e qetë, e përsosur dhe e përshtatshme. Kjo njëherit paraqet jetë të mirë me to.

Jeta e mirë nuk nënkupton vetëm se të kufizuarit në të mirat dhe shpenzimet materiale, sepse, të shumtë janë ata që shpenzojnë pasuri materiale në gratë e tyre mirëpo në shtëpi nuk hyjnë ndryshe pos me fytyrë të vrenjtur. Gruaja e gjorë prej tij nuk dëgjon dot një fjalë të mirë, e as që sheh buzëqeshje në buzët e tija; fytyra e tij është gjithmonë e vrenjtur dhe errësuar dhe nuk sheh dot shkëlqim në të, dhe kështu ajo vazhdon të jetojë jetë të zymtë, sikur të jetë xhehennem i përhershëm. All-llahu na mbrojtë prej jetës së tillë.

A thua çfarë vlere do të kishin pasuria dhe shpenzimet, çfarë vlere do të kishte pallati apo vila, kur jeta e saj do të ishte në vetmi, sepse bashkëshorti i saj jeton i veçuar prej saj, i nxënur me punët e tregtisë dhe punët e tija, apo me shokët dhe dashamirët e tij, ose me epshet dhe dëfrimet e tija në haram, ose…ose..!

Gruaja e tillë është grua e gjorë, grua e cila nuk e gjen bashkëshortin e saj; ajo e gjen pasurinë e bashkëshortit, mirëpo nuk e gjen dot atë vet.

A thua çfarë vlen e tërë kjo?!

Më i miri prej jush është ai i cili është mi i mirë për gruan e tij (familjen)

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thotë: “Më i miri prej jush (më i dobishmi) është ai i cili është më i mirë për gruan e tij (familjen), e unë jam më i miri prej jush për familjen time.”

Besimtari më i vlefshëm dhe më i mirë është ai i cili është më bamirësi ndaj familjes së vet. Një gjë e tillë paraqet kriterium dhe peshojë në të cilën shihet qartë sinqeriteti i besimit (imanit). Sinqeriteti i besimit shfaqet në sjelljet e burrit ndaj familjes së tij, si do të sillet me ta dhe si do t’i kryen obligimet dhe detyrat ndaj tyre. Në këtë shumica e burrave dallojnë nga njëri-tjetri. Më i miri prej të gjithëve është Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili paraqet shembull të përkryer dhe pasqyrë për muslimanët: “Ju e kini shembullin më të lartë në të dërguarin e All-llahut, kuptohet, ai që shpreson në shpërblimin e All-llahut në botën tjetër, ai që atë shpresë e shoqëron duke e përmendur shumë shpesh All-llahun.”

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem është shembulli më i mirë dhe më i lartë për bamirësinë në jetën bashkëshortore. All-llahu i madhëruar deshi që Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem një periudhë të jetës së vet të jetë bashkëshort i vetëm një gruaje, Hatixhes r.a., me qëllim që të dimë se si duhet vepruar njeriu me një grua. Ndërkaq, një periudhë tjetër të jetës ai jetoi me më shumë se një grua, në mes të cilave kishte të vjetra dhe të reja, beqare dhe të martuara, arabe dhe jo arabe, me fëmijë dhe pa fëmijë.

Që të dy bashkëshortët obligohen të çojnë jetë të mirë mes vete. Një ndër të mirat e tyre është të urdhëruarit e burrit familjen e tij për të mirë, si dhe t`ua mësojë të mirën, siç thotë All-llahu i madhëruar: “O ju që besuat, ruane veten dhe familjen tuaj prej një zjarri, lënda djegëse e të cilit janë njerëzit dhe gurët.”

Ali ibn ebi Talibi tha: “Mësoni atyre (grave të juaja) të mirën, si dhe mësoni të mirën familjes suaj.”

All-llahu i madhëruar thotë: “Urdhëro familjen tënde të falë namaz, edhe ti vet vazhdoje atë, ngase Ne nuk kërkojmë prej teje ndonjë furnizim (për ty as për familjen tënde), Ne të furnizojmë ty (dhe ata), ardhmëria e mirë është e atij që ruhet.”

Urdhëro familjen tënde të falë namaz, sepse ti je përgjegjës për ta: “Çdonjëri prej jush është bari, dhe çdonjëri do të përgjigjet për tufën e tij.”.

Medoemos duhet të urdhërosh familjen tënde në namaz dhe vet të vazhdosh në të, e mos thuaj: I thashë dy apo tre herë e pastaj e lashë, jo… duhet të jesh durimtarë në vazhdimësinë në të.

Është domosdoshmëri e parë e besimtarit që në rradhë të parë ta martojë atë femër e cila është e namazit. Nëse ndodh që ai veçse më të ketë zgjedhur bashkëshorten e tij, e para kësaj të mos ketë qenë i interesuar për namazin, apo ta kishte udhëzuar All-llahu pastaj dhe të bëhej i përpiktë ndaj farzeve të Tij, ai medoemos duhet të orvatet që edhe bashkëshortja e tij të vendoset në rrugën e tij, në rrugën e hajrit, në rrugën e ndihmës reciproke për ndërtimin e shtëpisë së kërkuar muslimane, shtëpi e formuar mirë dhe shtëpi që prodhon djem dhe vajza, e pa dyshim se një gjë e tillë nuk do të mund të arrihet në mungesë të nënës, e as që mund t`i besohet ky rol një gruaje e cila nuk zbaton detyrat ndaj All-llahut, nuk zbaton obligimet e saja ndaj Zotit. Një grua e cila tradhëton All-llahun nuk është larg mendjes se do të tradhëton edhe bashkëshortin apo fëmijët e saj, ose do të shfaq moskujdes në edukimin e fëmijëve.

Detyrat ndaj All-llahut janë në rend të parë për t`u kryer, e pastaj të tjerat. Bashkëshorti obligohet që të tregon kujdes të veçantë ndaj bashkëshortes së tij dhe me te të sillet me butësi dhe durim.

Detyrë e burrit është që të jetë i sjellshëm dhe i butë me bashkëshorten e tij

Burri obligohet të jetë i sjellshëm dhe i butë ndaj gruas së vet, bamirës, dëgjues i rrëfimeve dhe bisedave të saja, ashtu siç veproi Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem me dëgjimin e Aishes r.a., e cila po i fliste atij mbi kuvendimet e njëmbëdhjetë grave, të cilat i cilësonin burrat e tyre me cilësi të ndryshme, në hadithin e njohur të transmetuar në Buhari. Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e dëgjonte me vëmendje të plotë çdo fjalë të saj, duke mos shfaqur bezdi, por butësi të plotë dhe sjellje të përkryer. Ekzistojnë të tillë të cilët nuk kanë durim të dëgjojnë bisedat e grave të tyre, andaj edhe nuk ngurrojnë për t’i heshtur duke u thënë: “Hesht, hesht”, sikur gruaja e tillë të mos posedon kurrfarë vlere. Pa dyshim se jeta bashkëshortore nuk ngritet mbi këtë. Jeta bashkëshortore nënkupton përputhshmëri të plotë mes të dyve dhe pëlqim ideal. All-llahu i madhëruar thotë: “Prej juve krijoi (palën tjetër).” Pra gruaja është pjesë e vetes sonë: “Ai krijoi nga vet lloji juaj palën (gruan), ashtu që të gjeni prehje tek ato…”

Themelet e jetës bashkëshortore i paraqesin prehja, dashuria dhe mëshira e ndërsjellë. All-llahu i madhëruar thotë: “…ato janë prehje për ju dhe ju jeni prehje për to.”

Gruaja për burrin është sikurse petku, por edhe burri për gruan është sikurse petku, që mbulojnë njëri-tjetrin, petk i cili nënkupton mbulojën, mbrojtjen, ngrohtësinë, zbukurimin dhe zinetin. Ky është kuptimi i ajetit kur’anor: “… ato janë prehje për ju dhe ju jeni prehje për to.” Petk i cili nënkupton afrimin dhe bashkimin e të dyve.

Që të dy nuk munden njëri pa tjetrin.

E drejta seksuale

E drejtë e të dy palëve janë marrëdhëniet seksuale (intime). Nuk lejohet që burri të shfaqë moskujdes ndaj marrëdhënieve të tilla dhe ta braktisë gruan, e as që lejohet që gruaja të ndalohet nga burri i saj pa arsye. All-llahu i madhëruar thotë: “Gratë tuaja janë vendmbjellje e juaj, afrohuni vendmbjelljes suaj si të dëshironi, por përgatitni për vetën tuaj…”.

Marrëdhëniet seksuale janë e drejtë e të dy palëve edhe gjatë ditëve të agjërimit (në netët e tyre), ditëve të ngritjes shpirtërore. All-llahu i madhëruar thotë: “Natën e agjërimit u është lejuar afrimi te gratë tuaja, ato janë prehje për ju dhe ju jeni prehje për ato.”

Islami lejoi marrëdhëniet seksuale edhe në netët e agjërimit, apo afrimin e burrit te gruaja e tij. Në këtë nuk ka asgjë të keqe dhe të papëlqyeshme, pos në kohët e caktuara, siç janë ditët e menstruacioneve: “Të pyesin ty për menstruacionin (hajzin). Thuaj: Ajo është gjendje e neveritur, andaj largohuni prej grave gjatë menstruacionit dhe mos iu afroni atyre (për marrëdhënie) derisa të pastrohen. E kur të pastrohen, atëherë afrohuni atyre ashtu siç u ka lejuar All-llahu. All-llahu i do ata që pendohen dhe ata që ruhen prej punëve të ndyta dhe të neveritshme.”

Mu për këtë, i Dërguari i All-llahut, Muhammedi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ndaloi që burri të ketë marrëdhënie intime me gruan e tij në ditët e menstruacioneve, por theksoi se nuk është mëkat apo e ndaluar që ai të kënaqet me të jashtë vendmbjelljes. Jehudët, kur gratë e tyre ishin në ditët e menstruacioneve, largoheshin tërësisht nga ato; burri rrinte në një dhomë, ndërkaq gruaja në një dhomë tjetër, dhe ai nuk hante dot me të, e as nuk pinte, sikur ajo të ishte e papastër, e nëse hante ajo nga një enë, ai nuk hante nga ena e tillë, si dhe nëse pinte ajo nga ndonjë gotë, ai nuk pinte nga gota e tillë. Të krishterët vepruan krejtësisht kundër kësaj, dhe ata nuk i ndaluan aspak marrëdhëniet intime gjatë ditëve të menstruacioneve të grave të tyre.

Islami vuri mesin e artë: i lejoi burrit që t`i afrohet gruas dhe të kënaqet me të, mirëpo larg vendmbjelljes (organit seksual), si dhe i lejoi afrimin jetësor me të (jo sikur jehudët të cilët largoheshin nga gratë e tyre në çdo aktivitet ditor).

I Dërguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem i tha Aishes r.a.: “Më jep mbulesën tënde.” Ajo tha: “O i Dërguari i All-llahut, unë jam në ditët e hajzit (menstruacionit).”

Ai tha: “Menstruacioni yt nuk është në dorën tënde.”

Aisha r.a. pas kësaj thotë: “Unë pija ujë nga ena ime, ndërsa Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem mirrte enën time dhe e vinte gojën e tij në vendin ku unë e kisha vënduar për të pirë ujë.”

Sjellja e tillë e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem shfaq dashurinë dhe butësinë e tij ndaj saj, si dhe bën njëkohësisht që ajo të ndjen dashurinë e tij.

Të Dërguarin e All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem e gjejmë me sjellje të buta dhe të mira në çdo aspekt. Ai bënte gara (vrapimi) me Aishen r.a. Në fillim të martesës së tyre Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem kishte vrapuar me të dhe ajo ia kishte kaluar. Aisha r.a. në atë kohë ishte e re dhe e dobët me peshë, ndërkaq kur u bë më e rëndë dhe vrapuan sërish, Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ia kaloi asaj, dhe i tha: “Kjo është për atë ( për herën e parë që ma kalove).”

Besimtari duhet të ketë sjellje të mirë me bashkëshortën e tij, siç duhet që edhe gruaja të ketë sjellje të mirë ndaj bashkëshortit të vet. Që të dy kanë obligim reciprok mes vete, bazë e të cilit është fjala e All-llahut të madhëruar: “Grave u takon e drejta sikurse edhe përgjegjësia në bashkëshortësi, e burrave u takon një përparësi ndaj tyre.”

Muamedi a.s

Jusuf el Kardavi

Ebu Shejma

Hadithe

Dijetaret Musliman

Kuorizitete

Tema te Ndryshme

Civilizim

Gjeografi Islame