pubertet
Mosha e re kur njeriu kalon nga fėmijėria nė adoleshencė; periudha e moshės
kur fillon pjekuria seksuale.
Me pubertetin fillon edhe koha e besimit tė tepruar nė vetvete, duke
nėnvleftėsuar situatat e rrezikshme, ose duke i shkaktuar vetė ato.
Aksidentet, vetėvrasjet, rrahjet, grindjet e dhunshme por edhe eksperimentet
me alkohol dhe drogė ndeshen mė shpesh ndėr djem.
Sipas
psikiatrit londinez tė fėmijėve dhe tė rinjve, Sebastian Kraemer, mashkulli
ėshtė gjinia me mė tepėr sėmundje, mė i ndjeshėm dhe mė nevrik.
Lufta e gjinive nis qė nė ēastin e krijimit. Nė fillim duket sikur mashkulli
ka pėrparėsi:
spermat qė mbajnė
kromozomin mashkullor Y notojnė mė
shpejt kėshtu qė edhe
embrione mashkullore krijohen mė tepėr.
Por duke filluar qė nga ky ēast gjėrat shkojnė
tatėpjetė: Faktorė tė jashtėm, si
stresi nė tė cilin ndodhet ama kur
pllenimi i vezės nis tė zėrė vend, pakėson ndjeshėm numrin e synuesve "meshkuj"
nė
mitėr. "Nga kjo mund tė kuptojmė se
embrioni mashkullor ėshtė mė i ndjeshėm se ai femror" thotė Kraemer.
Edhe pas
pllenimit tė vezės tė metat e
paralindjes kapin mė tepėr meshkujt sesa femrat: dėmtimi i trurit dhe
shtyllės kurrizore,
cene nė organet pjellore dhe
gjymtyrė, lindje tė parakohshme ose tė
vdekur qė nė lindje janė mė tė shpeshta ndėr djem. Ata lindin me njė peshė
mė tė vogėl sesa vajzat dhe kanė njė kohė zhvillimi qė shkon nga katėr deri
gjashtė javė mė prapa asaj tė vajzave.
Djemtė reagojnė mė fuqishėm
emocionalisht ndaj mjedisit.
Njė shoqėri si ajo shqiptare qė kėrkon nga meshkujt tė tregohen "burra tė
fortė" i bėn djemtė qė me vitet tė mėsojnė tė krijojnė njėfarė mburoje tė
jashtme.
Ndoshta ėshtė
presioni i shoqėrisė qė i bėn meshkujt
ta kenė vėshtirė tė mėsojnė tė sillen.
Me
pubertetin fillon edhe koha e besimit
tė tepruar nė vetvete, duke nėnvleftėsuar situatat e rrezikshme, ose duke i
shkaktuar vetė ato.
Aksidentet, vetėvrasjet, rrahjet,
grindjet e dhunshme por edhe eksperimentet me alkohol dhe drogė ndeshen mė
shpesh ndėr djem.
Mė vonė nė jetė meshkujt kapen mė shpesh nga sėmundjet si
diabeti,
ulēera nė stomak,
kancer nė mushkėri apo sėmundje tė
enėve tė gjakut. Ndonėse sėmundjet depresive ndeshen mė shpesh tek gratė,
meshkujt janė mė tepėr tė prirur tė bėjnė vetėvrasje si dhe kanė njė
jetėgjatėsi mė tė shkurtėr se tė femrave. Meshkujt janė gjithashtu mė shpesh
tė varur pas alkoholit apo drogės.
Kur meshkujt sėmuren, nuk i bien prapa vehtes: injorojnė shenjat
paralajmėruese tė sėmundjes, tek mjeku nuk kanė qejf tė shkojnė dhe e bėjnė
kėtė gjė vetėm kur sėmundja ėshtė bėrė serioze. Arsyeja pėrse mashkulli nuk
ka qejf tė tregojė shqetėsimet e tij ėshtė se do tė shfaqej si "i varur" dhe
"i dobėt" nė sytė e botės.
Vajzat e kanė mė kollaj pėr tė mėsuar se meshkujt. Vajzat studente janė nė
tė gjitha fushat mė tė dalluara se meshkujt studentė. Nė rangjet shpirtėrore,
literalo-verbale si dhe nė marrėdhėniet ndėrmjet njerėzve femrat i lėnė
meshkujt prapa.
I vetmi drejtim ku meshkujt prijnė nė mėnyrė tė dukshme ėshtė nė
orientim dhe nė aftėsinė e organizimit
tė hapėsirės.
|