Sprovat Hyjnore
O
ju qė keni besuar, kėrkoni ndihmė me durim e me falje (namaz) se vėrtet
Allahu ėshtė me durimtarėt. E pėr ata qė u mbytėn nė rrugėn e Allahut mos
thoni:janė tė vdekur, Jo, ata janė tė gjallė, por ju nuk kuptoni (gjallėrinė
e tyre). Ne do tju sprovojmė me diēka prej frikės, me uri, me ndonjė humbje
nga pasuria e nga jeta e edhe nga frytet (fėmijėt), po ti jepju myzhde
durimtarėve, tė cilėt kur i godet ndonjė fatkeqėsi thonė: Ne jemi tė Allahut
dhe ne vetėm tek Ai kthehemi. Tė tillėt janė qė te Zoti i tyre kanė bekime e
mėshirė dhe tė tillėt janė ata tė udhėzuarit nė rrugėn e drejtė.
(El
Bekare 153-157)
Allahu i plotfuqishėm e krijoi njeriun si krijesėn mė tė pėrsosur dhe ia
besoi mėkėmbėsinė mbi sipėrfaqen e Tokės. E dalloi prej tė gjitha krijesave
tė tjera me dhuntinė e tė menduarit e tė logjikuarit, duke e lėnė tė lirė nė
ēdo veprim tė tij.
Ishte kjo drejtėsia absolute hyjnore qė askujt tė mos i imponojė asgjė, por
secili njeri nė bazė tė veprave tė tij ta meritojė o shpėrblimin o
ndėshkimin e Tij.
Amanetin dhe barrėn e rėndė tė kėtij misioni kaq tė vėshtirė, tė cilin e
refuzuan qiejtė e toka, e mori pėrsipėr njeriu, sepse vėrtet meritoi
pėrkujdesjen dhe mėshirėn e Allahut.
Nisur nga kjo, Allahu xh.sh. i dėrgoi njerėzimit, pejgamberė dhe libra tė
shenjtė vetėm e vetėm qė njeriu tė mos e humbas rrugėn e udhėzimit hyjnor.
Afrinė dhe mėshirėn e Allahut besimtari i vėrtetė e i sinqertė e has nė ēdo
moment kur ėshtė i gėzuar, por edhe kur ėshtė i dėshpėruar. Mu pėr kėtė
arsye, Allahu xh.sh. stolisi moralin e muslimanit edhe me njė cilėsi qė
njėherit ėshtė edhe atribut i Tij me sabėr (durim).
Nė
jetėn tonė pesimizmi dhe humbja e shpresės nuk kanė vend. Ato janė cilėsi tė
shejtanit, i cili u largua nga mėshira e Allahut xh.sh., vetėm pėr shkak tė
kryeneqėsisė dhe arrogancės sė shprehur ndaj urdhrave tė tė Lartmadhėrishmit.
Ska dyshim se jeta janė nė kėtė botė ėshtė njė sprovim i rėndė, sprovim qė
duhet tė na kalitė e tė na e forcojė edhe mė tepėr imanin e tė mos na e
dobėsojė shpresėn e tė na e thyejė moralin. Mbi tė gjitha besimtari duhet tė
gjejė forcė e durim pėr tė pėrballuar ēdo vėshtirėsi a pengesė nė rugėn e
gjatė tė realizimit tė shpresave dhe idealeve tė veta.
Koment:
O
ju qė keni besuar, kėrkoni ndihmė me durim e me falje (namaz) se vėrtet
Allahu ėshtė me durimtarėt
Ajeti nė fjalė ėshtė njė mesazh i ēiltėr hyjnor drejtuar besimtarėve tė
vėrtetė pėr ti vėnė nė dijeni se zemrat dhe mendjet e tyre duhet ti kenė
gjithmonė tė lidhura te mėshira e pakufishme e Allahut, sepse vetėm Ai e
meriton adhurimin e vėrtetė dhe se vetėm prej Tij kėrkohet ndihma pėr tė
pėrballuar ēdo tė papritur a fatkeqėsi. Nė Kuran thuhet:
Vetėm Ty tė adhurojmė dhe vetėm prej Teje kėrkojmė ndihmė !
(El Fatiha, 4)
Ai qė u pėrmbahet kėtyre normave do tė jetė i shpėtuar nė kėtė botė dhe i
shpėrblyer e i graduar nė botėn tjetėr.
Meqė Allahu i plotfuqishėm e di se sfidat e jetės nė kėtė botė janė tė
vėshtira e tė rėnda pėr njeriun, Ai qysh nė fillim i pėrforcon zemrat tona
me kėshilla pėrplot mėshirė e dhembsuri, duke na dėftuar se shpėtimi i vetėm
ėshtė kėrkimi i ndihmės prej Tij me durim dhe me namaz. Nė durim ka
ngadhėnjim, nė namaz ka shpėtim, e kur kėto dy cilėsi e stolisin shpirtin e
besimtarit, kjo atėherė shpie deri nė triumfin e vėrtetė ndaj forcave tė
errėta djallėzore.
Kjo tregon pėr vlerėn dhe rėndėsinė e tij jetike pėr karakterin e
besimtarit, ngase Allahu xh.sh. e di se rruga e udhėzimit hyjnor kėrkon
pėrpjekje tė vazhdueshme pėr ti pėrballuar tė gjitha vėshtirėsitė.
Lufta e vazhdueshme nė mes engjėllores dhe djallėzores njeriun gjatė jetės
nė kėtė botė shpeshherė e ballafaqon me sfida tė papritura, tė cilat mund tė
pėrballohen vetėm me sabėr tė vėrtetė. Por nėse fatkeqėsitė dhe dėshpėrimet
zgjasin, njeriu mund tė humbė ndonjėherė edhe durimin e tė ligėshtohet, nėse
nuk e ka pranė vetes edhe njė shtytės tjetėr ndihmės. Mu pėr kėtė arsye
Allahu xh.sh. ia ka bashkangjitur durimit edhe namazin, i cili si ndihmėtar
kurrė nuk tė lė nė baltė. Namazi ėshtė elani dhe forca qė ripėrtėrit dhe
ēelnikos vullnetin e njeriut, ėshtė njė lidhje qė kurrė nuk mund tė
shkėputet-kjo ėshtė lidhj me Allahun xh.sh.- Urvetul vuthka. Nė
namaz prehet e qetėsohet shpirti, dhe ēdo gjymtyrė e ndien kėtė. Namazi
ėshtė sikur pika e vesės qė freskon petalet e lules sė vyshkur, ėshtė njė
rilindje e shpresave tė zemrave tė thyera e tė lodhura nga vėshtirėsitė.
Durimi (sabri) si armė e fortė e besimtarit ėshtė pėrmendur nė Kuran nė
70 e ca vende. Sa pėr ilustrim do ti cekim vetėm disa prej kėtyre ajeteve:
Ajo qė e keni pranė vetes ėshtė e pėrkohshme, e ajo qė ėshtė te Allahu
ėshtė e pėrjetshme. E ne do tu japim atyre qė ishin tė durueshėm
shpėrblimin mė tė mirė tė asaj qė vepruan -
(
En Nahl, 96)
O
ju besimtarė, bėni durim, bėhuni tė qėndrueshėm kundėr armikut, rrini tė
pėrgatitur dhe, qė tė shpėtoni, ruajuni dėnimit tė Allahut
- (Ali Imran, 200)
Nė kėtė kontekst edhe Pejgamberi a.s. thotė:
Durimi ėshtė gjysma e besimit,
pastaj, Durimi ėshtė thesar prej thesarėve tė xhenetit.
Transmetohet nga Suhejb en Rrumi tė ketė thėnė:
Ka thėnė i Dėrguari i Allahut: Ėshtė e ēuditshme ēėshtja e besimtarit,
ēdo vepėr e tij i sjell mirėsi. Nėse e arrin ndonjė e mirė (kėnaqėsi) e
falėnderon Allahun dhe kjo ėshtė gjė e mirė pėr tė, po nėse e godet ndonjė
fatkeqėsi, bėn durim (sabėr) dhe po ashtu fiton mirėsi.
Fjalėt e fundit nė ajet: ...Vėrtet Allahu ėshtė me durimtarėt do tė
thonė se Allahu xh.sh. ėshtė me durimtarėt, i pėrkrah, i pėrforcon, i
shoqėron dhe nuk i lė tė kalojnė tė vetmuar nėpėr rrugėn e sprovave tė
vėshtira, meqė e di se mundėsitė psiko-fizike tė njeriut janė tė kufizuara.
Ai qė Allahun e ka pranė (me vete), athua kush mund tė jetė kundėr tij? Ai
qė e gjen vetėm pranė mėshirės sė Allahut, athua mund tė humbė ndonjėherė
?!. Ai qė pėrballon sfidat dhe tė papriturat, me iman dhe pėrkushtim tė
plotė, duke bėrė sabėr dhe duke falur namaz, ai vėrtet i ka tė hapura dyert
e mėshirės hyjnore.
Njė thėnie arabe thotė: Duro ndaj intrigave tė intrigantėve (tė cilėt
bėjnė kurtha e dredhi), sepse durimi yt ėshtė vrastar pėr ta. Ndodh qė
zjarri nganjėherė ta hajė (djeg) vetveten, po qe se nuk gjen diēka pėrpara
qė ta pėrpijė.
Kėtu shihet se ekziston durimi ndaj kurthave tė intrigantėve, por mund tė
ndodhė qė armiku tė jetė dinak dhe durimin e besimtarit ta keqpėrdorė dhe ta
konsiderojė si dobėsi, kėshtu qė i vėrsulet dhe e sulmon edhe mė me ashpėrsi.
Pėr kėtė Allahu xh.sh. thotė: Edhe ata qė i godet e padrejta, i
kundėrvihen - (Esh Shuura, 39).
Por, qė tė ketė ngadhėnjim tė vėrtetė patjetėr duhet tė ketė edhe flijim,
sepse vetėm kėshtu arrihet qėllimi, fitohet liria, plotėsohet imani.
Allahu xh.sh. thotė: A mos menduat ju se do tė hyni nė Xhenet, e Allahu
pa e ditur (pa u vėrtetuar nė praktikė) se cilėt prej jush kanė luftuar dhe
pa e ditur se cilėt prej jush ishin tė durueshėm - (Ali Imran, 142)
Rruga deri te arritja e sė vėrtetės dhe e kuptimit tė drejtė tė misionit tė
njeriut nė kėtė jetė ėshtė e shtruar me durim dhe xhihad, ėshtė e stolisur
anekėnd me gjakun e shtrenjtė tė dėshmorėve.
Nėse nė durim ka jetė tė shpirtrave, atėherė nė flijim (rėnie dėshmor -
shehidllėk) ka jetė tė plotė, ēiltėrsinė, pastėrtinė dhe dlirėsinė e sė
cilės nuk mund ta pėrlyejė asgjė.
Pėr kėtė arsye Allahu xh.sh. nė vazhdim thotė:
E
pėr ata qė u mbytėn nė rrugėn e Allahut mos thoni: janė tė vdekur, Jo, ata
janė tė gjallė, por ju nuk kuptoni (gjallėrinė e tyre)
Lufta pėr lartėsimin e idealeve islame, pėr lartėsimin e fjalės sė
Allahut, kėrkon flijime, e dėshmorėt qė flijohen pėr kėto ideale janė
njerėzit mė tė dashur te Allahu. Tė tillėt kurrė nuk vdesin, por janė tė
gjallė dhe tė furnizuar prej Zotit fuqiplotė. Ėshtė njė ēėshtje tjetėr qė ne
njerėzit e rėndomtė me kufizime shqisore nuk mund ta ndjejmė kėtė gjallėri
tė pėrjetėsisė sė tyre. Kjo ėshtė vetėm nė dijen dhe kompetencėn e Allahut
Pėr shkak se janė tė gjallė te Allahu, dėshmorėt nuk pastrohen siē
pastrohen tė vdekurit e rėndomtė. Pastrimi ėshtė vetėm pėr trupat e tė
vdekurve, kurse dėshmorėt janė tė pastėr sepse edhe gjaku i tyre ėshtė i
pastėr dhe varrosen me ato rroba me tė cilat kanė rėnė shehidė.
Sa i pėrket gradave dhe shpėrblimeve tė shehidit ato janė tė shumta
e tė panumėrta. Me rėnien e pikės sė parė tė gjakut tė tij nė tokė, shehidit
i falen tė gjitha mėkatet, e sheh vendin e tij nė xhenet, Allahu xh.sh. e
mbron (fal) prej fitnes sė natės sė varrit, ka tė drejtė tė ndėrmjetėsojė (tė
bėjė shefat) tek Allahu pėr 70 vetė prej familjes (farefisit) sė tij. Allahu
xh.sh. ia vesh kurorėn e nderit tė zbukuruar me margaritarė, xhevahirė e
gurė tė tjerė tė ēmueshėm
Ne do tju sprovojmė me diēka prej frikės, me uri, me ndonjė humbje nga
pasuria e nga jeta e edhe nga frytet (fėmijėt), po ti jepju myzhde
durimtarėve. Tė cilėt kur i godet ndonjė fatkeqėsi thonė: Ne jemi tė Allahut
dhe ne vetėm tek Ai kthehemi
Allahu xh.sh. e sprovon njeriun nė kėtė botė me lloj-lloj sprovash
pėr ta testuar imanin dhe pėrkushtimin e robit tė vet. Njeriu nė momentet mė
tė vėshtira e sheh veten se sa ėshtė afėr apo larg Zotit.
Nė kėtė arenė tė sfidave tė vėshtira tė jetės, shpirti njerėzor duhet tė
mėsohet e tė adaptohet. Besimi i paluhatshėm nė Zotin pėrforcon shpirtin dhe
zemrėn e besimtarit pėr tė pėrballuar tė gjitha sprovat pėr hir tė idealeve
fisnike.
Nė momentet mė tė vėshtira neve nuk na mbetet ndihmės tjetėr pos Allahut.
Allahut qė na krijoi dhe na sprovon por pėr kėtė edhe na shpėrblen me
mirėsitė e Tij tė pakufishme. Ne tė tėrė jemi tė Zotit. E tėrė qenia dhe
zemra jonė rrah vetėm pėr ta pėrfituar dashurinė e Tij. Vetėm tek Ai ėshtė
kthimi, vetėm tek Ai ėshtė shpėrblimi. Fatkeqėsisht ka njerėz qė nė momentet
vendimtare tė sprovave bien nga provimi i imanit. Shpirtngushtėsia e tyre i
bėn ata qė ta humbin durimin e tė thonė: Pse mua mė ndodhi kjo gjė? Kjo
gjendje mė nuk durohet! Nėse ka Zot pėrse nuk po na ndihmon !, etj., duke
vėnė nė pikėpyetje edhe vetė imanin e tyre.
Por besimtari i vėrtetė e di mirė se tė gjitha kėto sprova tė rėnda janė nė
tė mirė tė tij.
Nga kuptimet shumėdimensionale tė kėtij ajeti: Ne do tju sprovojmė me
ndonjė frikė, me uri, me ndonjė humbje nga pasuria e nga jeta e edhe nga
frytet (fėmijėt), po ti jepju myzhde durimtarėve shihet butėsia dhe
mėshira e Allahut, sepse sprova e Tij ndaj nesh ėshtė nė diēka prej frikės,
urisė, varfėrisė, humbjes sė familjes dhe tė atyre qė njeriu i konsideron
fryte tė zemrės sė tij fėmijėt.
Allahu xh.sh., nuk tha
do tju sprovojė me frikė
por tha me
diēka prej frikės, qė do tė thotė se frika dhe llahtaria e madhe do tė
jetė vetėm pėr pabesimtarėt nė Ditėn e Gjykimit, atė ditė kur fytyrat e
besimtarėve do tė shkėlqejnė nga nuri.
Pėr pjesėn e ajetit ...dhe nga frytet mufessirėt janė tė mendimit
se fjala ėshtė pėr vdekjen e fėmijėve tė vegjėl.
Nė lidhje me kėtė pjesė tė ajetit. Muhammedi a.s. ka thėnė:: Kur robit i
vdes ndonjė fėmijė, Allahu xh.sh. u thotė melaikeve A ia morėt shpirtin
fėmijės sė robit tim. Melaiket thonė po. Allahu prapė u thotė: Ia morėt
shpirtin frytit tė zemrės sė tij? Melaiket thonė: po. Allahu xh.sh. thotė:
Po ēka tha nė ato momente tė vėshtira robi im? Melaiket thonė: Tė shprehi
falėnderime Ty dhe tha:Ne jemi tė Allahut dhe vetėm tek Ai kthehemi .Atėherė
Allahu xh.sh. thotė: Robit tim ndėrtojani njė pallat nė xhenet dhe quajeni
shtėpia (pallati) e falėnderimit - hamdit.
Fundja, pas ēdo sprovimi pason edhe shpėrblimi. Kėtė e pohon vetė Allahu
xh.sh. kur thotė: Jepju myzhde durimtarėve (Pėrgėzoi durimtarėt).
U cek mė herėt se prej virtyteve qė stolisin karakterin e ēelniktė
tė muslimanėve ėshtė durimi nė vėshtirėsi, tė cilėt kur i godet ndonjė
fatkeqėsi nuk e humbin shpresėn por kthehen e me durim tė plotė thonė:
Ne jemi tė Allahut dhe vetėm tek Ai kthehemi
Nė kėto momente shfaqet tėrė madhėshtia e besimit. Nė kėto momente besimtari
e kuptuan drejt rolin dhe misionin e tij nė kėtė jetė. E kupton se ēdo gjė
qė vjen prej Allahut ėshtė sprovė pėr tė. E kupton nė kėto ēaste ėmbėlsinė e
imanit, durimit, qėndresės dhe pathyeshmėrisė. E kupton se kjo botė ėshtė
kalimtare dhe se bota tjetėr do tė jetė vend-shpėrblimi i tij.
Pejgamberi a.s. ka thėnė:O Zot mė shpėrble pėr durimin tim nė kėtė
fatkeqėsi dhe ma zėvendėso kėtė (fatkeqėsi) me ndonjė tė mirė prej anės
Sate
Nė kėtė pėrditshmėri tonė tė zymtė ėshtė vėshtirė ti bindėsh njerėzit se
kjo botė ėshtė njė vend ku njeriu ballafaqohet me sfida tė ndryshme. Ndodh
qė pasuria dhe kėnaqėsitė e kėsaj bote ta largojnė njeriun nga rruga e
drejtė. Tė tillėt qė pasuria i ka mbėrthyer me kthetrat e saj mendojnė se
nuk do tė vdesin kurrė, por kur u vie momenti i vdekjes, e kuptojnė se kjo
botė ka qenė vetėm njė udhėtim dhe iluzion i shkurtėr.
Tė tillėt nuk kanė ētė presin ndonjė tė mirė a shpėrblim te Allahu.
Nė anėn tjetėr, ata qė e kuptuan drejt misionin e tyre nė kėtė botė dhe u
pėrballojnė sprovave e vėshtirėsive, ata janė tė dashurit e Allahut:
Tė
tillėt janė qė te Zoti i tyre kanė bekime e mėshirė dhe tė tillėt janė ata
tė udhėzuarit nė rrugėn e drejtė.
Allahu xh.sh. e nderoi kėtė Ymmet me fenė islame. E zgjodhi prej tė tjerėve
dhe ia besoi lartėsimin e fjalės sė Tij. E diti se kjo rrugė e vėshtirė deri
nė dritėn e udhėzimit hyjnor kėrkon durim, sakrifica dhe vetėmohim. Kėrkon
ballafaqim me sfida tė ndryshme si frikė, uri, varfėri, humbjen e mė tė
dashurve, por ata qė i pėrballojnė tė gjitha kėto, pa u lėkundur asnjėherė
nga qėndrimet e veta, vetėm ata janė tė denjė qė me duart e tyre ta bartin
flamurin islam -La ilahe il-lallah Muhammedun resulullah . Vetėm tė
tillėt do ta arsyetojnė epitetin e mbrojtėsve tė Islamit.
O Zot i Madhėrishėm! Na bėn edhe ne prej radhėve tė tyre. Na e dhuro
mėshirėn dhe kėnaqėsinė Tėnde si nė kėtė botė ashtu edhe nė tjetrėn dhe na
bėn ngadhėnjimtar ndaj armiqve tė fesė e tė kombit! Amin!
|